Hoa Kỳ xem xét việc mở văn phòng ngoại giao ở Iran

Các giới chức bộ Ngoại giao Mỹ thừa nhận đang có một cuộc tranh luận nội bộ về việc liệu Hoa Kỳ có nên mở một bộ phận đặc trách về quyền lợi ngoại giao ở Tehran hay không. Hôm qua, Iran cho biết sẽ cứu xét một yêu cầu của Hoa Kỳ mở một văn phòng ngoại giao. Từ bộ Ngoại giao, phái viên David Gollust của đài VOA ghi nhận chi tiết trong bài tường thuật sau đây.

Khái niệm mở một văn phòng bảo vệ quyền lợi của Hoa Kỳ tại Tehran thoạt tiên được nêu ra trong một bài báo hôm thứ hai của tờ Washington Post, có vẻ như đi ngược lại với chính sách của chính phủ Bush muốn cô lập Iran vì nước này không chịu ngưng việc làm giàu uranium.

Nhưng trong một cuộc nói chuyện với các ký giả trên đường đi Châu Âu hôm thứ hai, ngoại trưởng Hoa Kỳ, bà Condoleezza Rice cố ý từ chối không muốn loại trừ một biện pháp như thế, và nói rằng bà không muốn bình luận về điều mà bà gọi là những cuộc tranh luận nội bộ của Hoa Kỳ.

Chỉ vài giờ sau, thông tấn xã chính thức của Iran nói rằng Tehran sẵn sàng trên nguyên tắc cứu xét một đề nghị như thế nêu Hoa Kỳ đưa ra.Bang giao chính thức giữa hai nước đã bị cắt đứt sau cuộc cách mạng Hồi giáo của Iran năm 1979, khi những phần tử tranh đấu sinh viên chiếm sứ quán Hoa Kỳ ở Tehran và cầm giữ các nhà ngoại giao Mỹ cùng những người khác làm con tin trong hơn 1 năm trời.

Nhưng các nhà ngoại giao của hai nước đã giao tiếp với nhau tại nhiều nơi trong những năm qua. và Iran đã thầm lặng cho hoạt động văn phòng bảo vệ quyền lợi của họ tại Washingon từ nhiều năm, trên nguyên tắc trực thuộc sứ quán Pakistan.

Tại một cuộc họp báo hôm qua, phó phát ngôn viên bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, ông Tom Casey đã lập lại các nhận định của ngoại trưởng Rice rằng mặc dầu có bất đồng với chính phủ Iran, Hoa Kỳ vẫn đang mưu tìm các phương cách để liên hệ với nhân dân Iran.

Ông Casey nói: "Các vấn đề của chúng tôi với chính phủ hiện thời của Iran, kể cả chương trình hạt nhân của họ cũng như việc họ ủng hộ các hoạt động khủng bố, hoàn toàn không có nghĩa là sự thù nghịch hay chống báng của Hoa Kỳ đối với nhân dân Iran và chúng tôi rất tôn trọng nhân dân Iran và nền văn minh của Iran. Như quý vị đã thấy qua các hoạt động trao đổi đã diễn ra, trong các địa hạt thể thao, y học hay nghệ thuật, là chúng tôi liên tục mưu tìm các đường lối để có thể phát hiện những phương tiện tiếp xúc với nhân dân Iran.”

Hoa Kỳ có một văn phòng ở Dubai, một quốc gia trong vùng Vịnh, xử lý các vấn đề thủ tục về thị thực cho người Iran đi thăm Hoa Kỳ, trong khi sứ quán Thụy Sĩ ở Tehran xử lý các vấn đề quyền lợi của Hoa Kỳ ở Iran.Các giới chức ở Washington nói rằng một văn phòng đặc trách quyền lợi Mỹ ở Tehran sẽ tương tự như văn phòng mà Hoa Kỳ đang cho hoạt động ở thủ đô La Habana của Cuba.

Các giới chức này nói rằng Iran sẽ ở trong thế hơi lúng túng nếu từ chối một yêu cầu của Hoa Kỳ đề nghị mở một văn phòng như thế, khi mà Iran có sự hiện diện ngoại giao ở Washington với một văn phòng đang hoạt động công khai và có một trang web riêng trên mạng Internet.

Trong các nhận định đưa ra trên máy bay hôm thứ hai, ngoại trưởng Rice nói rằng Hoa Kỳ muốn có thêm người Iran đi thăm Hoa Kỳ, và thừa nhận rằng những người khách Iran muốn sang Mỹ sẽ gặp khó khăn khi phải liên hệ với văn phòng thị thực ở Dubai.

Bà Rice đã nhiều lần đề nghị một cuộc đối thoại chính trị mở với Iran, nếu chính phủ ở Tehran coi trọng những lời kêu gọi của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc đề nghị Iran đình chỉ nỗ lực làm giàu uranium mà các giới chức Mỹ tin là có liên hệ đến vũ khí.

Hôm qua, một giới chức cao cấp ở Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã từ chối không đánh giá các khả năng Hoa Kỳ có thể mở văn phòng bảo vệ quyền lợi Mỹ ở Tehran trong năm nay, nhưng viện dẫn phái bộ Hoa Kỳ tại La Habana, và nói rằng đã xảy ra các sự kiện còn khác thường hơn.