Trưởng đoàn thương thuyết Hoa Kỳ tại các cuộc đàm phán 6 bên về chương trình hạt nhân của Bắc Triều Tiên cho biết ông hy vọng tiến trình thương thuyết sẽ nhanh hơn trong những tuần lễ sắp tới. Trợ lý bộ trưởng ngoại giao Mỹ, ông Christopher Hill đưa ra nhận định xế ngày hôm qua sau một cuộc hội kiến giữa 3 phía tại Washington với các đối tác Nam Triều Tiên và Nhật Bản. Từ Bộ ngoại giao Hoa Kỳ, phái viên David Gollust ghi nhận chi tiết trong bài tường thuật sau đây.
Tiến trình 6 bên, theo đó Bắc Triều Tiên sẽ từ bỏ chương trình hạt nhân để đổi lấy viện trợ và các lợi ích khác, đã bị đình trệ từ cuối năm ngoái vì Bình Nhưỡng không đưa ra bản kê khai chương trình hạt nhân của họ như đã được yêu cầu.Nhưng trong tuyên bố sau cuộc họp giữa 3 bên tại thủ đô Washington, trợ lý ngoại trưởng Mỹ, ông Christopher Hill, nói rằng ông tiên liệu tiến độ sẽ nhanh hơn cho các hoạt động ngoại giao trong vài tuần lễ sắp tới và Bắc Triều Tiên có thể sắp đưa ra bản kê khai đó.
Tiến trình dường như đã được thúc đẩy hồi đầu tuần trước khi Bắc Triều Tiên trao hơn 18,000 văn kiện về chương trình hạt nhân của họ cho một nhà ngoại giao Hoa Kỳ đến thăm nước này. Nghe nói các văn kiện này gồm những tờ trình hoạt động của nhà máy phản ứng tại Yongbyon, nơi sản xuất chất plutonium cho kho vũ khí hạt nhân của Bắc Triều Tiên, trong đó có một quả bom đã dùng trong một vụ nổ thử nghiệm năm 2006.
Ông Hill nói ông đã tường trình với đặc sứ Akikata Saiki của Nhật Bản và nhà ngoại giao Kim Sook của Nam Triều Tiên về việc khảo sát các văn kiện vừa kể, mà theo ông vẫn còn đang trong giai đoạn đầu nhưng đã đem lại rất nhiều thông tin về dự án plutonium.
Đặc sứ Hoa Kỳ cho biết ông dự định đi Bắc Kinh và Matxcơva nay mai để nói với các đối tác Trung Quốc và Nga về các diễn biến. Ông Hill cho rằng việc đệ trình một bản kê khai cho Trung quốc, là nước chủ trì các cuộc đàm phán, sẽ dẫn đến một cuộc họp của tất cả 6 bên.
Ông Hill nói: “Chúng tôi nghĩ rằng ngay khi giao bản kê khai này thì chúng tôi hy vọng sẽ sớm diễn ra một cuộc họp 6 bên sau đó. Và sau khi giao bản kê khai thì dựa trên nội dung của bản kê khai, chúng ta có thể xác định liệu bản kê khai này có cơ sở để kiểm chứng là đầy đủ và chính xác hay không.”
Năm ngoái, Bắc Triều Tiên đã đóng cửa lò phản ứng hạt nhân Yongbyon và đang ở trong tiến trình vô hiệu hóa vĩnh viễn lò phản ứng này để đổi lấy viện trợ năng lượng của các nước khác. Một khi bản kê khai được công bố và phê chuẩn, Bình Nhưỡng sẽ bãi bỏ chương trình kể cả vũ khí, và sẽ được hưởng các quyền lợi về ngoại giao. Hoa Kỳ sẽ rút Bắc Triều Tiên ra khỏi danh sách các quốc gia bảo trợ khủng bố và bãi bỏ các biện pháp chế tài có liên quan.
Cuối cùng thì Bắc Triều Tiên sẽ có các quan hệ bình thường với cả Hoa Kỳ và Nhật Bản và sẽ tham gia vào các tổ chức an ninh trong khu vực.Ông Hill nói ông sẽ không dự đoán liệu Bắc Triều Tiên sẽ đưa ra bản kê khai trong ít ngày, hay ít tuần lễ nữa, nhưng ông nói ông trông đợi bản kê khai này sẽ bao gồm tất cả các yếu tố trong chương trình hạt nhân của nước này.
Hoa Kỳ đã nhấn mạnh rằng Bình Nhưỡng phải kê khai không những việc sản xuất plutonium, mà cả chương trình tinh chế uranium mà người ta cho là Bắc Triều Tiên đã có, cùng bất kỳ hoạt động phổ biến hạt nhân nào mà Bắc Triều Tiên đã tham gia.
Đặc sứ Hoa Kỳ nói rằng ông cũng đã tường trình với các đồng sự Nhật Bản và Nam Triều Tiên và quyết định của chính phủ Bush hồi tuần trước nối lại việc viện trợ lương thực cho Bắc Triều Tiên sau 3 năm đình chỉ, tuy ông nhấn mạnh rằng việc này không nằm trong khuôn khổ tiến trình 6 bên.
