Chính phủ Đông Timor trong cơn nguy biến đang chuẩn bị trát bắt 18 người bị cho là liên can đến các vụ mưu sát Tổng thống và Thủ tướng nước này. Binh sĩ gìn giữ hoà bình của Australia tiếp tục đến nước cộng hoà nhỏ bé này trong một nỗ lực ngăn chặn xảy ra thêm bạo động. Từ TP Darwin, miền Bắc Australia, phái viên Phil Mercer của Đài VOA gởi về bài tường trình chi tiết sau đây.
Chính phủ Đông Timor dự định ra lệnh bắt 18 binh sĩ nổi loạn mà họ tin rằng có liên can đến vụ nổ súng hôm thứ hai nhắm vào Tổng thống Jose Ramos-Horta. Ông Ramos-Horta đã bị thương nặng trong vụ tấn công này, và thủ lãnh nổi loạn bị truy nã Alfredo Reinado cũng đã thiệt mạng trong cuộc tấn công.
Các phần tử nổi dậy cũng tấn công đoàn xe hộ tống Thủ tướng Xanana Gusmao, nhưng ông này đã thoát nạn mà không hề hấn gì. Ông Ramos-Horta đang được điều trị tại bệnh viện Hoàng gia Darwin của Australia sau khi đưọc máy bay đưa đến đây hôm thứ hai.
Ông đã trải qua nhiều cuộc phẫu thuật để chữa trị phổi và để lấy những mảnh đạn bắn trúng vào lưng và ngực. Theo dự kiến, sẽ phải thực hiện thêm các phẫu thuật khác.
Bác sĩ Len Notaris nói rằng ông hy vọng nhà lãnh đạo Đông Timor sẽ hồi phục tốt, mặc dù hiện giờ ông này vẫn còn ở trong tình trạng nguy kịch.
Bác sĩ Notaris nói: “Không nên quá tự tin trong giai đoạn đặc biệt này. Vẫn còn quá sớm. Chúng tôi tiếp tục cảnh giác cao độ và áp dụng những kỹ thuật lâm sàng mà bệnh viện chúng tôi đã nổi tiếng trong và ngoài nứơc là đạt thành quả cực tốt.”
Người bị cáo buộc cầm đầu vụ mưu sát, Alfredo Reinado, bị đổ lỗi là cầm đầu cuộc nổi dậy vào năm 2006 đã làm nhiều ngàn thường dân hoảng sợ bỏ nhà đi lánh nạn.
Vụ bạo động đã dẫn đến sự can thiệp khẩn cấp của lực lượng gìn giữ hoà bình từ Australia, New Zealand, Malaysia, và Bồ Đào Nha.
Ông Reinado bị truy tố về nhiều cáo trạng giết người, nhưng đã trốn khỏi nhà tù trong khi chờ ra tòa.
Một số quan sát viên nói rằng những việc xảy ra trong tuần này là nền pháp trị trong nước quá yếu, trì hoãn việc đưa ông Reinado ra xét xử. Sau các vụ tấn công hôm thứ hai, Australia gởi lực lượng tăng cường để giúp cho đơn vị 1600 cảnh sát viên của Liên Hiệp Quốc.
Thủ đô Dili của Đông Timor đã yên tĩnh trở lại trong mấy ngày gần đây, nhưng người ta lo sợ rằng lực lượng trung thành với ông Reinado có thể gây rối thêm cho nền dân chủ non trẻ này.
Đông Timor đã bầu cử để tách khỏi Indonesia trong một cuộc trưng cầu dân ý đầy bạo động hồi năm 1999. Đông Timor được độc lập vào năm 2002 nhưng cho đến giờ này vẫn chưa đem lại hoà bình và phồn vinh cho một khối dân nghèo khó.
