Một toán chuyên gia hạt nhân Hoa Kỳ đã đến Bắc Triều Tiên để bắt đầu vô hiệu hóa cơ sở hạt nhân chính của nước này, trong lúc các giới chức liên hệ tin rằng chính phủ ở Bình Nhưỡng sẽ thực hiện lời cam kết là trước cuối năm nay họ sẽ khai báo đầy đủ các chương trình hạt nhân và tháo dỡ các chương trình đó. Thông tín viên Daniel Schearf của đài VOA gởi về từ Bắc Kinh bài tường trình chi tiết sau đây:
Ông Sung Kim, Giám đốc Văn phòng Bắc Triều Tiên của bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, là người cầm đầu toán chuyên gia 9 người của chính phủ Mỹ. Trước khi rời Bắc Kinh để đi Bắc Triều Tiên ngày hôm nay, ông Kim cho biết: có phần chắc là toán của ông sẽ đến cơ sở hạt nhân chính của Bắc Triều Tiên ở Yongbyong trong vài ngày tới đây. Ông cũng bày tỏ hy vọng là quá trình tháo dỡ cơ sở này sẽ được khởi sự vào đầu tuần sau. Ông cho biết thêm như sau về nỗ lực này.
Ông Kim nói: "Tôi nghĩ rằng đây là một nỗ lực chung, được thực hiện với sự trợ giúp của Bắc Triều Tiên, và dĩ nhiên là với sự giám sát và điều hợp của các chuyên gia của chúng tôi."
Toán chuyên gia do ông Kim hướng dẫn là một trong hai toán sẽ luân phiên công tác ở Bắc Triều Tiên với thời hạn từ hai đến ba tuần lễ. Theo lời ông Kim, toán của ông sẽ bắt đầu vô hiệu hóa ba thiết bị hạt nhân ở Yongbyong và hai tuần nữa thì toán thứ nhì sẽ đến nơi để tiếp tục công việc.
Ông Kim nói: "Chúng tôi sẽ tiến hành nhiều công đoạn khác nhau. Một số công đoạn có liên hệ tới việc di dời các thiết bị đi nơi khác. Một số công đoạn dính líu tới việc cắt đứt một số loại thiết bị. Nhưng trọng tâm của chúng tôi là đến nơi và bắt tay làm việc càng sớm càng tốt."
Bắc Triều Tiên đã cam kết với 5 đối tác trong cuộc đàm phán 6 bên là họ sẽ khai báo đầy đủ và vô hiệu hóa tất cả các cơ sở và vật liệu hạt nhân trước cuối năm nay. Để đổi lại, Bình Nhưỡng sẽ nhận được nửa triệu tấn nhiên liệu cùng với những thiết bị có liên hệ tới năng lượng trị giá tương đương với nửa triệu tấn nhiên liệu.
Từ tháng 7 tới nay Bắc Triều Tiên đã nhận được hàng chục ngàn tấn nhiên liệu, và dự kiến sẽ nhận được khoảng 50 ngàn tấn mỗi tháng cho tới khi toàn bộ số nhiên liệu được giao xong. 5 đối tác của Bắc Triều Tiên trong cuộc đàm phán là Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nga, Nam Triều Tiên và Nhật bản -- nhưng Nhật bản cho biết họ không muốn cung cấp viện trợ cho Bắc Triều Tiên nếu chưa giải quyết xong vụ tranh chấp về vấn đề Bắc Triều Tiên bắt cóc công dân Nhật.
Hồi đầu tuần này, trưởng đoàn thương thuyết Hoa Kỳ, ông Christopher Hill đã họp tại Bắc Kinh với người tương nhiệm phía Bắc Triều Tiên là Thứ trưởng Ngoại giao Kim Kye Kwan. Hôm nay, ông Hill cho biết ông hài lòng với kế hoạch đã được các bên tán đồng. Mặc dù vậy, ông cũng nhấn mạnh rằng đây chỉ là một giai đoạn của quá trình giải trừ vũ khí hạt nhân của Bắc Triều Tiên. Ông nói rằng Bắc Triều Tiên còn cần phải vô hiệu hóa một cách không thể đảo ngược tất cả các cơ sở hạt nhân của họ và từ bỏ tất cả các vật liệu có thể dùng để chế tạo vũ khí hạt nhân.
Nếu Bắc Triều Tiên giữ đúng lời hứa, họ sẽ nhận được những nhượng bộ hoặc ưu đãi về ngoại giao.
Đặc sứ Hill cho biết ông hy vọng là trong vòng 2 tuần nữa ông sẽ nhận được từ giới hữu trách Bình Nhưỡng một danh sách kê khai đầy đủ các cơ sở và vật liệu hạt nhân.
