Tổng thống Hoa Kỳ George W Bush đã hối thúc các quốc gia trên vành đai Thái Bình Dương nắm vai trò lãnh đạo trong các cuộc đàm phán thương mại thế giới, và sát cánh với nhau để chống lại nạn trái đất đang nóng dần lên và đấu tranh chống khủng bố. Theo tường thuật do phái viên Paula Wolfson của đài chúng tôi gởi về từ Sydney, lời kêu gọi này nằm trong bài diễn văn gửi đến các nhà lãnh đạo doanh nghiệp bên lề của hội nghị thượng đỉnh APEC.
Tổng thống Bush nói vành đai Thái Bình Dương có thể là một tác nhân cho sự thay đổi trên toàn thế giới.
Ông nói thương mại là lãnh vực vô cùng quan trọng. Ông cho rằng các quốc gia thuộc vành đai Thái Bình Dương – một khu vực chiếm tới gần phân nửa số lượng thương mại của cả thế giới – có khả năng thúc đẩy các cuộc đàm phán thương mại thế giới đang bị đình trệ lên phía trước.
Tổng thống Bush nói: "Hoa Kỳ có cả sự sẵn lòng lẫn sự linh hoạt để giúp kết thúc thành công một vòng đàm phán Doha, và chúng tôi khuyến khích tất cả các đối tác APEC hãy cùng với chúng tôi thực hiện nỗ lực sống còn này."
Ông Bush thừa nhận rằng nỗ lực tự do hóa thương mại gặp phải sự chống đối mạnh mẽ của những người rằng tự do thương mại làm mất công ăn việc làm ở các quốc gia công nghiệp, và bóc lột những người nghèo nhất trong số những người nghèo ở các nước đang phát triển. Ông nói rằng: cộng đồng kinh doanh – một trong những nhóm người cổ xướng mạnh mẽ nhất cho tự do thương mại – có nghĩa vụ giáo dục công chúng.
Tổng thống Bush nói: "Tôi mong quí vị hiểu điều này: con đường chắc chắn nhất để dẫn đến sự đình trệ và mất ổn định là con đường của sự cô lập và chủ nghĩa bảo hộ. Và con đường duy nhất dẫn tới sự thịnh vượng và ổn định lâu bền là thị trường mở rộng và thương mại tự do."
Thương mại là một chủ đề hàng đầu trong chương trình nghị sự của hội nghị thượng đỉnh APEC tại Sydney, cùng với một chủ đề khác là khí hậu thay đổi.
Trong lúc phát biểu trước các nhà lãnh đạo doanh nghiệp, ông Bush tỏ ý ủng hộ cho lời kêu gọi là các nước APEC áp dụng một phương thức có phối hợp để giải quyết vấn đề này. Ông cũng bác bỏ cáo giác cho rằng Hoa Kỳ – là nước không chịu phê chuẩn Nghị định thư Kyoto – đang tìm cách áp đặt kế hoạch cùng với sự thay đổi khí hậu của mình cho các nước khác.
Tổng thống Bush nói: "Chúng tôi đồng ý rằng những vấn đề này phải được giải quyết theo một phương pháp hợp nhất. Việc mà chúng ta đang làm tại hộïi nghị APEC này sẽ là một sự đóng góp quan trọng đối với cuộc thảo luận toàn cầu tại Liên Hiệp Quốc về một khuôn khổ mới cho vấn đề an toàn năng lượng và sự thay đổi khí hậu."
Tổng thống Bush cũng nói đến các vấn đề an ninh. Ông tỏ ý lạc quan về cuộc chiến chống lại các phần tử cực đoan và khủng bố tại Iraq. Ông gọi cuộc chiến chống khủng bố ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương là một trong những câu chuyện thành công của cuộc chiến tranh chống khủng bố nhưng chưa được nhiều người biết tới.
Ông Bush nói tự do đã làm thay đổi khu vực này – và ông đề cập một cách cụ thể đến tình hình ở các nước Indonesia, Malaysia và Philipin. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh là vẫn còn rất nhiều việc phải làm.
Tổng thống Bush nói: "Chúng ta phải làm việc cho đến ngày mà nhân dân Bắc Triều Tiên được hưởng sự tự do như công dân của những nước láng giềng dân chủ của họ. Chúng ta phải tạo sức ép cho chế độ ở Miến Điện chấm dứt đàn áp, quấy nhiễu và tấn công những người hoạt động ủng hộ dân chủ vì những người đó đã tổ chức và tham gia vào những cuộc biểu tình ôn hòa."
Tổng thống Bush nói tiếp rằng Trung Quốc phải mở rộng hệ thống chính trị và để cho người dân có nhiều tự do hơn nữa. Ông cho biết ông sẽ tiếp tục làm việc với Nga để đẩy mạnh những lợi ích chung, trong khi khuyến khích Maxcơva tôn trọng cơ chế cân bằng và kiểm tra - là chế độ phân quyền vô cùng cần thiết cho nền chính trị dân chủ.
Tổng thống Bush sẽ thảo luận với Tổng thống Nga Vladimir Putin ngay trước lễ khai mạc chính thức của hội nghị thượng đỉnh APEC. Hôm thứ Năm, ông đã họp với Chủ tịch Hồ Cẩm Đào của Trung Quốc.
