Trước khi lên đường nhận nhiệm sở, tân đại sứ Hoa Kỳ vừa được bổ nhiệm tại Việt Nam, ông Michael Michalak đã tiếp xúc với báo giới và cộng đồng người Việt tại khu vực phụ cận thủ đô Washington. Cuộc tiếp xúc đã diễn ra tại tư gia của bác sỹ Nguyễn Quốc Quân, chủ tịch ủy ban hải ngoại yểm trợ cao trào dân chủ.
Buổi tiếp xúc đã diễn ra vào lúc 6:30 chiều thứ sáu 10 tháng 8 với sự hiện diện rất đông của báo giới Việt Nam hải ngoại và nhiều nhân vật của cộng đồng. Đại sứ Michalak trả lời câu hỏi đầu tiên về chương trình làm việc của ông tại Việt Nam.
Ông nói: Trong năm đầu tiên và trong suốt thời gian của ông tại Việt Nam, ông dự tính sẽ tập trung sự chú ý đến, dĩ nhiên là vấn đề nhân quyền cũng như là vấn đề kinh tế. Có lẽ đây là 2 vấn đề cốt lõi trong quan hệ giữa hai nước cũng như vấn đề tìm kiếm và thu hồi hài cốt của những quân nhân Mỹ còn bị coi là mất tích. Nhưng ngoài ra còn một vấn đề nữa mà ông dự tính tập trung chú ý, đó là vấn đề giáo dục. Ông tin rằng sẽ có cơ hội làm việc với chính phủ Việt Nam, ông hy vọng trong thời gian giữ chức vụ đại sứ tại Việt Nam đôi bên sẽ có thể tăng ít nhất là gấp đôi con số những sinh viên Việt Nam sang học tại Hoa Kỳ.
Ông còn cho biết sẽ tìm cách thương thảo với chính phủ Việt Nam để tìm một địa điểm mới cho đại sứ quán vì mối quan hệ giữa hai nước đã phát triển mạnh và đại sứ quán Mỹ hiện thời không phải là một biểu tượng đúng nghĩa cho mối quan hệ đó.
Trước câu hỏi là người tiền nhiệm của ông, đại sứ mãn nhiệm, ông Michael Marine đã nói lên sự thất vọng vì thiếu tiến bộ trong vấn đề nhân quyền thì đến lượt ông, ông có kế hoạch gì để sau này khi hoàn tất thời gian phục vụ tại Việt Nam, ông có thể nói là đã có tiến bộ về nhân quyền?
Đại sứ Michalak nói ông hy vọng là sau khi hoàn tất thời gian phục vụ tại Việt Nam, ông sẽ có thể nói rằng chúng ta đã đạt được tiến bộ về nhân quyền và do đó ông sẽ phải nỗ lực phấn đấu hết sức trong những năm sắp tới để đạt tiến bộ về những quyền tự do tín ngưỡng, tự do bày tỏ ý kiến, tự do hội họp, tự do báo chí. Ông cho biết đã có nhiều chương trình đang được xúc tiến, vẫn có những cuộc đối thoại về nhân quyền, nhiều chương trình giảng giải về nhiều khía cạnh của ngành báo chí, và về phương diện phát triển kinh tế cũng có nhiều chương trình khác đang được xúc tiến như làm thế nào để đạt tới tình tạng minh bạch trong quản trị và công quyền. Đó cũng là những điều giúp cải thiện nhân quyền, và còn giúp cho vấn đề đầu tư, và ông biết rằng đầu tư là vấn đề mà cả Hoa Kỳ lẫn Việt Nam đều đặt nặng.
Khi được hỏi là ông nghĩ như thế nào về vai trò của cộng đồng người Việt hải ngoại, tân đại sứ Michalak cho biết ở những nơi ông từng làm việc như Trung Quốc, Nhật Bản, Paksitan và nhiều nơi khác, cộng đồng hải ngoại đóng một vai trò đáng kể trong việc phát triển kinh tế và phát triển xã hội của quê hương. Ông nói, sau một thời gian dài, mối chia cách đã dần dần được khắc phục, và những người Việt hải ngoại chính là các đại sứ để giúp cho mối quan hệ ngày càng tốt đẹp hơn.
Ðại sứ Michalak nói ông hy vọng có thể cùng làm việc với cộng đồng này, lắng nghe và học hỏi, tiếp nhận những ý kiến để ông có thể mang theo đến nhiệm sở mới.
Quan hệ thương mại song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong năm nay theo dự kiến sẽ đạt trên 10 tỉ đô la, nhưng một vấn đề mà Hoa Kỳ dang phải đối phó, là vấn đề thâm hụt mậu dịch, và sự thâm hụt này luôn luôn năm về bên phía Hoa Kỳ. Đại sứ Michalak đưa ý kiến về cách làm sao có thể giảm bớt mức thâm hụt mậu dịch cho Mỹ, theo ông một trong những vấn đề quan trọng để giảm bớt mức thâm hụt là cải thiện mức phát triển kinh tế của Việt Nam để thay đổi từ một nền kinh tế với lực đẩy xuất khẩu sang nền kinh tế với lực đẩy là tiêu thụ. Bởi lẽ một khi nền kinh tế Việt Nam được thúc đẩy bởi nhu cầu tiêu thụ thì lúc đó chúng ta có thể thấy mức thâm hụt mậu dịch bắt đầu xoay chiều.
Và khi nhu cầu tiêu thụ gia tăng thì sự đòi hỏi về chất lượng và khả năng cung ứng cũng lên cao, và Hoa Kỳ phải bảo đảm rằng sẽ đạt được tiêu chuẩn, và theo đại sứ Michalak một số hàng hóa và dịch vụ của Hoa Kỳ thì rất hoàn hảo về chất lượng và ông tin tưởng là trong thời gian ông phục vụ tại Việt Nam sẽ có thêm rất nhiều hàng hóa của Hoa Kỳ xuất khẩu sang thị trường này.
Khi được hỏi là ông nghĩ thế nào về ý kiến cho rằng các doanh nhân Mỹ chỉ chú trọng đến quyền lợi của họ thôi, còn về vấn đề dân chủ, nhân quyền thì họ chẳng cần để ý.
Đại sứ Mỹ trả lời rằng Hoa Kỳ có thể đối phó với các vấn đề riêng rẽ này cùng một lúc.
Ông nói rằng mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam đã đạt tới mức mà cho dù vẫn còn những quan tâm nghiêm trọng về nhân quyền, nhưng đôi bên đều thể ngồi xuống nói chuyện với nhau như hai quốc gia trưởng thành, và rằng sẽ có thể đạt tới những giải pháp tốt đẹp cho cả đôi bên.
Trong cuộc tiếp xúc, một số người torng cộng đồng cũng lưu ý tân đại sứ về vấn đề người Thượng tại Việt Nam bị kỳ thị và đàn áp, cũng như vấn đề buôn người và buôn bán phụ nữ.
Bên lề cuộc tiếp xúc của Tân đại sứ Mỹ tại Việt Nam, bác sỹ Nguyễn Quốc Quân, bào huynh của bác sỹ Nguyễn Đan Quế, đã cho đài Tiếng nói Hoa Kỳ VOA biết một số chi tiết về cuộc tiếp xúc mới đây giữa đại sứ mãn nhiệm, Michael Marine với bác sỹ nguyễn Đan Quế tại Sài Gòn trước khi ông rời nhiệm sở.
Sau đây là nội dung cuộc tiếp xúc giữa ông Michale Marine và bác sỹ Nguyễn Đan Quế, hôm 7 tháng 8 tại khách sạn Caravelle ở Sài gòn, qua lời thuật lại của bác sỹ Nguyễn Quốc Quân:
"Ông đại sứ và bác sỹ Quế trao đổi rất nhiều các vấn đề, thí dụ như chuyến đi của ông Nguyễn Minh Triết, cũng như vấn đề tương lai chính trị của Việt Nam, vấn đề làm sao phát triển Việt Nam, và các phong trào tranh đấu ở Việt Nam sẽ đi về đâu, nói tóm lại là họ bàn luận rất nhiều, và câu hỏi chót của ông Marine đặt ra là bác sỹ Quế khuyên nước Mỹ nên làm gì trong hoàn cảnh này để giúp cho các phong trào tranh đấu ở Việt Nam, thì bác sỹ Quế có nói rằng cách nay 3 năm ông cũng đã nói như vậy, là phải gia tăng viện trợ và gia tăng giao thương, nhưng trực tiếp với dân chúng Việt Nan, chứ đừng đi qua đảng và qua nhà nước. Thứ hai là gia tăng những viện trợ về nhân đạo, giúp về giáo dục, cải thiện vấn đề môi sinh. Và thứ ba là phải liên tục tạo áp lực để nhà cầm quyền cộng sản phải thay đổi về nhân quyền và phải có thái độ cởi mở về chính trị đi theo với phát triển về kinh tế."
