Vào ngày 26 tháng ba, thủ đô Washington D.C đã cử hành 25 năm ngày khởi công xây cất đài tưởng niệm các chiến binh Mỹ hy sinh trên chiến trường Việt Nam, một công trình do một nhóm cựu chiến binh Mỹ phát động, và từ đó đến nay đài tưởng niệm đã trở thành một địa điểm thu hút rất nhiều người đến thăm. Hôm nay, chúng tôi sẽ tường trình cùng quí thính giả về đài tưởng niệm chiến tranh Việt Nam tại quận Cam, bang California, ngay giữa lòng thủ phủ của người Việt tỵ nạn tại Hoa Kỳ.
Quận Cam, bang California, nơi qui tụ đông đảo người Việt, không phải chỉ có những thương xá, cửa hàng buôn bán, nhà thờ, chùa chiền của người Việt, mà nơi đây còn có một công trình kiến trúc ghi lại nguyên nhân sự hiện diện của người Việt trên đất Mỹ.
Memorial Park, ngay cạnh tòa thị chính thành phố Westminster, nơi có rất nhiều người Việt sinh sống. Ông là đại diện cho nhóm chuyên lo phần kỹ thuật xây dựng tượng đài, qui tụ nhiều kỹ sư và kiến trúc sư cùng những tình nguyện viên cả Việt lẫn Mỹ.
Ý tưởng xây dựng tượng đài cho cộng đồng đã có từ rất lâu, và nó đã được bày tỏ vào năm 1996, khi ông Frank Fry, ứng viên vào chức vụ thị trưởng thành phố Westminster đến tiếp xúc với người Việt tại đây.
Hai năm sau khi đắc cử chức vụ thị trưởng, ông Frank Fry cho thành lập một ủy ban giám khảo để tuyển chọn mô hình, hiện diện trong ủy ban này có 1 cựu tướng lãnh Việt và 1 cựu tướng lãnh Mỹ. Rất nhiều người kể cả Việt lẫn Mỹ, đã gửi đề án về dự tranh, cuối cùng đề án tượng 2 chiến sỹ Việt Mỹ của điêu khắc gia trẻ tuổi người Việt tên Tuấn Nguyễn đã được ủy ban tuyển chọn.
Vào lúc khởi đầu, cộng đồng không có một đồng dành cho dự án, trong khi đó ủy ban thành phố Westminster tuy đã đồng ý cấp một miếng đất rất đẹp để làm nơi dựng đài tưởng niệm, nhưng vì một thiểu số người Mỹ địa phương, khoảng 5 người, chống chiến tranh Việt Nam tỏ thái độ phản đối, nên hội đồng thành phố đòi cộng đồng phải có 500 ngàn đô la cho dự án rồi mới cho phép xúc tiến công trình.
Cặp vợ chồng Mạnh Thường Quân người Việt đã dứng ra ký chi phiếu bảo đảm cho cộng đồng là ông bà Trần Mạnh Đôn, chủ nhân của một công ty chuyên cung cấp tiếp liệu mỹ phẩm cho các cửa tiệm làm móng tay trên toàn quốc Hoa Kỳ.
Công trình xây dựng tượng đài trải qua rất nhiều giai đoạn khó khăn nhưng cuối cùng đã được hoàn tất, chỉ một tuần trước lễ khánh thành vào ngày 27 tháng tư năm 2003. Niềm hân hoan của toàn thể cộng đồng người Việt cũng được phản ánh qua niềm vui của người đại diện cho nhóm phụ trách công trình xây dựng.
Mời quí vị bấm vào đường dẫn ở trên để nghe hoặc tải xuống toàn bộ bài phỏng vấn do Lan Phương thực hiện:
