Thượng viện Hoa Kỳ đã theo chân hạ viện thông qua dự luật ấn định quy luật để đối xử và xét xử những nghi can khủng bố. Đây là một thắng lợi cho tổng thống Bush. Ông gọi dự luật này là một công cụ quan trọng trong cuộc chiến chống khủng bố. Từ trụ sở quốc hội Hoa Kỳ, thông tín viên Deborah Tate của đài VOA có bài tường thuật như sau.
Các thượng nghị sĩ đã biểu quyết thông qua dự luật với 65 phiếu thuận và 34 phiếu chống, để thiết lập các ủy ban quân sự để xét xử những nghi can khủng bố . Dự luật này ấn định những hạn chế lên các phương cách dùng để thẩm vấn tù nhân, và không cho họ được tiếp cận với các tòa án để khiếu nại việc bắt giam họ.
Dự luật này được soạn thảo để đáp ứng một phán quyết của Tối Cao pháp viện. Phán quyết này bác bỏ hệ thống tòa án quân sự của chính phủ Bush và nói rằng hệ thống này vi phạm luật của Hoa Kỳ và công ước Geneve, bảo đảm việc đối xử nhân đạo với tù nhân.
Thượng nghị sĩ John McCain thuộc đảng cộng hòa của tiểu bang Arizona, một cựu tù binh chiến tranh Việtnam, đã ca ngợi dự luật này.
Tôi hài lòng khi thấy dự luật này không sửa đổi hay định nghĩa lại công ước Geneve dưới bất cứ hình thức nào. Công ước Geneve đã được giữ nguyên vẹn.
Tuy nhiên, những người thuộc đảng Dân chủ, kể cả lãnh tụ phe thiểu số tại thượng viện là thượng nghị sĩ Harry Reid của tiểu bang Nevada, đã bất đồng ý kiến và nói rằng dự luật này thiếu những tiêu chuẩn pháp lý công bằng, và cho phép dùng những biện pháp thẩm vấn tồi tệ.
Tôi tin rằng dự luật này vi hiến và chắc chắn sẽ bị Tối Cao Pháp viện bác bỏ trong những năm sắp tới, và khi điều đó xảy ra chúng ta sẽ trở lại đây để bàn luận về vấn đề làm thế nào để mang những tên khủng bố ra trước công lý.
Các tổ chức nhân quyền đồng ý với thượng nghị sĩ Reid và nêu lên rằng dự luật này không cho phép các nghi can quyền thách thức tính cách hợp pháp của việc bắt giam họ tại các tòa án ở Hoa Kỳ.
Một đa số ít ỏi các thượng nghị sĩ cộng hòa đã bác bỏ một tu chính mà nếu được thông qua đã cho phép các nghi can có quyền đó. Họ biện luận rằng các nghi can khủng bố không có cùng những quyền hạn như binh sĩ và công dân Mỹ, và rằng những vụ thách thức tại tòa án như vậy có thể làm cản trở những vụ xét xử của toà án quân sự.
Việc thông qua dự luật này là một thắng lợi cho tổng thống Bush. Ông Bush đã gặp các thượng nghị sĩ cộng hòa chỉ vài giờ trước khi có cuộc biểu quyết.
Công việc trọng thể nhất của chúng ta là bảo vệ nền an ninh của quốc gia này . Mọi người đừng nên quên rằng có một kẻ thù ở ngoài kia muốn làm hại nước Mỹ.
Những người thuộc đảng Cộng hòa hy vọng dựa vào dự luật này để vận động trong cuộc bầu cử vào ngày 7 tháng 11 tới đây, là cuộc bầu cử quyết định ai sẽ nắm quyền kiểm soát quốc hội. Họ muốn chứng tỏ rằng họ mạnh bạo hơn đảng dân chủ trong cuộc chíên chống khủng bố. Một vài ứng cử viên đã bắt đầu nỗ lực này trong cuộc tranh luậân tại thượng viện, tố cáo những người dân chủ là tìm cách làm nhẹ bớt dự luật này.
Thượng nghị sĩ Chris Bond là người thuộc đảng cộng hòa tại tiểu bang Missouri.
Một vài người muốn trói tay những chiến sĩ chống khủng bố của chúng ta. Họ muốn tước đoạt những phương tiện mà chúng ta dùng để chống khủng bố, muốn trói tay chúng ta, và ngăn chặn chúng ta trong cuộc chiến bảo vệ gia đình chúng ta.
Mặt khác, đảng dân chủ tố cáo đảng cộng hòa là vội vã thông qua dự luật để dành thắng lợi trong cuộc bầu cử vào tháng 11 này. Thượng nghị sĩ Dianne Feinstein thuộc đảng dân chủ của tiểu bang California nói rằng dự luật này được quốc hội vội vã thông qua, chỉ một tháng trước khi có một cuộc bầu cử quan trọng, trong đó cấp lãnh đạo của quốc hội đang bị thách thức. Tổng thống Bush sẽ sớm ký ban hành đạo luật này.
