Các nhà đàm phán hôm thứ Tư (15/1) đã đạt được thỏa thuận theo từng giai đoạn nhằm chấm dứt chiến tranh ở Gaza giữa Israel và Hamas, một quan chức được thông báo về các cuộc đàm phán cho biết, sau 15 tháng xung đột đã giết chết hàng chục ngàn người Palestine và gây ra tình trạng căng thẳng ở Trung Đông.
Thỏa thuận, hiện vẫn chưa được công bố chính thức, nêu rõ giai đoạn ngừng bắn ban đầu kéo dài sáu tuần và bao gồm việc rút dần lực lượng Israel khỏi Dải Gaza và thả các con tin do Hamas bắt giữ để đổi lấy các tù nhân Palestine do Israel bắt giữ, quan chức này nói với Reuters.
Giai đoạn một bao gồm việc thả 33 con tin Israel, gồm tất cả phụ nữ, trẻ em và nam giới trên 50 tuổi.
Các cuộc đàm phán về việc thực hiện giai đoạn hai sẽ bắt đầu vào ngày thứ 16 của giai đoạn một và dự kiến sẽ bao gồm việc thả tất cả các con tin còn lại, lệnh ngừng bắn vĩnh viễn và việc rút toàn bộ lực lượng Israel khỏi Gaza.
Giai đoạn ba dự kiến sẽ giải quyết việc trả lại tất cả các thi thể còn lại và bắt đầu quá trình tái thiết Gaza, do Ai Cập, Qatar và Liên Hiệp Quốc giám sát.
Thỏa thuận này diễn ra sau nhiều tháng đàm phán liên tục do các nhà trung gian Ai Cập và Qatar tiến hành, với sự hậu thuẫn của Hoa Kỳ, và diễn ra ngay trước lễ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump vào ngày 20/1.
Hamas, nhóm chiến binh Palestine chiếm ưu thế tại Gaza, nói với Reuters rằng phái đoàn của họ đã trao cho các nhà trung gian sự chấp thuận của họ đối với thỏa thuận ngừng bắn và trao trả con tin.
Một quan chức Palestine, người yêu cầu giấu tên, trước đó nói với Reuters rằng Hamas đã chấp thuận bằng lời nói đối với đề xuất ngừng bắn và trao trả con tin và đang chờ thêm thông tin để đưa ra sự chấp thuận cuối cùng bằng văn bản.
Nếu thành công, lệnh ngừng bắn theo từng giai đoạn đã lên kế hoạch có thể ngăn chặn giao tranh đã khiến phần lớn khu vực Gaza bị tàn phá, vốn đã khiến cho hầu hết dân số trước chiến tranh của vùng đất này là 2,3 triệu người phải di dời và giết chết hàng chục nghìn người. Số người chết vẫn đang tăng lên hàng ngày.
Thỏa thuận cũng có thể xoa dịu căng thẳng trên khắp Trung Đông, nơi chiến tranh đã gây ra xung đột ở Bờ Tây do Israel chiếm đóng, ở Lebanon, Syria, Yemen và Iraq, và làm dấy lên nỗi lo về một cuộc chiến tranh toàn diện giữa hai kẻ thù truyền kiếp trong khu vực là Israel và Iran.
Ngay cả khi các bên tham chiến thực hiện thỏa thuận hiện tại, vẫn cần phải đàm phán thêm trước khi có lệnh ngừng bắn lâu dài và thả tất cả các con tin.
NHIỆM VỤ TÁI THIẾT NẶNG NỀ
Nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ, người Palestine, các quốc gia Ả Rập và Israel vẫn phải thống nhất về tầm nhìn cho Gaza sau chiến tranh, một thách thức to lớn liên quan đến việc đảm bảo an ninh cho Israel và hàng tỷ đô la đầu tư cho việc tái thiết.
Một câu hỏi chưa có lời giải đáp là ai sẽ điều hành Gaza sau chiến tranh.
Israel đã bác bỏ mọi sự tham gia của Hamas, lực lượng đã cai trị Gaza từ năm 2007, nhưng họ cũng phản đối mạnh gần như vậy đối với sự cai trị của chính quyền Palestine, cơ quan được thành lập theo các thỏa thuận hòa bình tạm thời Oslo ba thập kỷ trước đã hạn chế quyền lực quản lý ở Bờ Tây.
Bộ trưởng Ngoại giao Israel Gideon Saar cho biết ông sẽ rút ngắn chuyến thăm châu Âu và bay về nhà ngay trong đêm để tham gia cuộc bỏ phiếu của nội các an ninh và chính phủ về thỏa thuận này, nghĩa là cuộc bỏ phiếu có thể sẽ diễn ra vào thứ Năm.
Quân đội Israel đã xâm lược Gaza sau khi các tay súng do Hamas cầm đầu vượt qua các rào cản an ninh và xông vào các cộng đồng ở khu vực biên giới Israel vào ngày 7 tháng 10 năm 2023, giết chết 1.200 binh lính và thường dân và bắt cóc hơn 250 con tin người nước ngoài và người Israel.
Theo số liệu của Bộ Y tế Gaza, cuộc chiến trên không và trên bộ của Israel ở Gaza kể từ đó đã giết chết hơn 46.000 người và biến vùng đất ven biển này thành một vùng đất hoang tàn với hàng trăm ngàn người di dời phải vật lộn trong cái lạnh mùa đông trong lều trại và nơi trú ẩn tạm thời.
Khi lễ nhậm chức của mình đến gần, ông Trump đã lặp lại yêu cầu phải nhanh chóng đạt được thỏa thuận, nhiều lần cảnh báo rằng sẽ “phải trả giá đắt” nếu các con tin không được thả vào thời điểm ông nhậm chức. Đặc phái viên Trung Đông của ông là Steve Witkoff đã làm việc với nhóm của Tổng thống Joe Biden để thúc đẩy thỏa thuận này.
Tại Israel, việc trả tự do cho các con tin có thể làm dịu bớt sự tức giận của công chúng đối với Thủ tướng Benjamin Netanyahu và chính phủ cánh hữu của ông về thất bại an ninh ngày 7/10 dẫn đến ngày bị tấn công đẫm máu nhất trong lịch sử đất nước.
Xung đột ở Gaza lan rộng khắp Trung Đông, với các lực lượng ủy nhiệm được Iran hậu thuẫn ở Lebanon, Iraq và Yemen nhắm vào Israel trên danh nghĩa đoàn kết với người Palestine.
Thỏa thuận này xuất hiện vài tháng sau khi Israel ám sát các nhà lãnh đạo cấp cao của nhóm Hamas và Hezbollah được Iran hậu thuẫn của Lebanon, giúp họ chiếm ưu thế.
Diễn đàn