Đội cận vệ của tổng thống và quân đội Hàn Quốc đã ngăn chặn chính quyền bắt giữ Tổng thống bị luận tội Yoon Suk Yeol hôm 3/1 trong cuộc đối đầu căng thẳng kéo dài sáu giờ bên trong khu nhà của ông ở trung tâm Seoul.
Ông Yoon đang bị điều tra hình sự về tội nổi loạn liên quan đến lệnh thiết quân luật do ông áp đặt ngày 3/12, vốn đã gây chấn động Hàn Quốc và dẫn đến lệnh bắt giữ lần đầu tiên được ban hành đối với một tổng thống đương nhiệm.
“Có sự đánh giá rằng hầu như không thể thực hiện lệnh bắt giữ vì cuộc đối đầu đang diễn ra”, Văn phòng điều tra tham nhũng đối với các quan chức cấp cao (CIO) nói trong một tuyên bố.
Các quan chức và cảnh sát của CIO đã phải né tránh hàng trăm người ủng hộ ông Yoon tụ tập gần nơi ở của ông trước bình minh hôm 3/1, thề sẽ ngăn chặn việc bắt giữ “bằng mạng sống của chúng tôi”.
Các quan chức của CIO, đơn vị đang chỉ huy một nhóm điều tra chung, đã đến cổng khu nhà của tổng thống ngay sau 7 giờ sáng và đi bộ vào bên trong.
Một quan chức của CIO cho các phóng viên biết rằng khi vào bên trong khu phức hợp, CIO và cảnh sát đã bị áp đảo về số lượng bởi các hàng rào nhân viên của Cơ quan An ninh Tổng thống (PSS), cũng như quân đội được điều động đến bảo vệ tổng thống.
Quan chức này cho biết thêm rằng hơn 200 đặc vụ PSS và binh sĩ đã chặn các viên chức và cảnh sát CIO. Ông nói rằng mặc dù đã có những cuộc ẩu đả và các đặc vụ PSS dường như mang theo súng, nhưng không ai rút vũ khí ra.
Vẫn theo quan chức của CIO, ông Yoon, người đã bị cô lập kể từ khi bị luận tội và đình chỉ quyền lực vào ngày 14/12, đã không xuất hiện trong cuộc đối đầu.
Bộ Quốc phòng Hàn Quốc cho biết quân đội nằm dưới sự kiểm soát của PSS.
CIO đã hủy bỏ nỗ lực bắt giữ ông Yoon vào khoảng 1:30 chiều do lo ngại về sự an toàn của nhân viên và cho biết họ “rất lấy làm tiếc” vì ông Yoon không tuân thủ.
Theo hãng tin Yonhap, CIO nói rằng họ sẽ cân nhắc các bước tiếp theo của mình. Cảnh sát, vốn là những người tham gia nhóm điều tra chung, đã chỉ định giám đốc PSS và phó giám đốc là nghi phạm trong một vụ án hình sự vì việc cản trở nhiệm vụ và đã ban hành lệnh triệu tập họ ra hầu tòa vào ngày 4/1.
Nổi loạn là một trong số ít cáo buộc hình sự mà tổng thống Hàn Quốc không được miễn trừ.
Lệnh bắt giữ ông Yoon, được tòa án chấp thuận hôm 31/12 sau khi ông phớt lờ nhiều lệnh triệu tập hầu tòa trước đó, có hiệu lực cho đến ngày 6/1.
Trong một tuyên bố sau khi nỗ lực bắt giữ bị đình chỉ, nhóm luật sư của ông Yoon nói CIO không có thẩm quyền điều tra vụ nổi loạn và thật đáng tiếc rằng họ đã tìm cách thực hiện lệnh bắt giữ bất hợp pháp tại một khu vực an ninh nhạy cảm.
Tuyên bố cảnh báo cảnh sát không được hỗ trợ nỗ lực bắt giữ. Văn phòng tổng thống đã đệ đơn khiếu nại hình sự đối với ba đài truyền hình và chủ sở hữu kênh YouTube vì đã quay phim trái phép dinh thự của tổng thống, nơi mà họ nói là “một cơ sở được bảo vệ có liên quan trực tiếp đến an ninh quốc gia”.
Lệnh hiện tại chỉ cho phép các điều tra viên có 48 giờ để giam giữ ông Yoon sau khi ông bị bắt. Sau đó, các điều tra viên phải quyết định xem có nên yêu cầu lệnh bắt giữ hay thả ông ra.
Kim Seon-taek, giáo sư luật của Đại học Hàn Quốc, cho biết việc nhắm vào ban lãnh đạo PSS có thể giúp các nhà điều tra làm mất đi khả năng chống cự của cơ quan này để họ có thể thử lại lệnh bắt giữ, vốn là một cách tiến hành “thô bạo”.
Theo vị giáo sư này, cách tốt hơn là để quyền Tổng thống Choi Sang-mok sử dụng quyền lực của mình để ra lệnh cho PSS hợp tác. Sau đó trong ngày 3/1, CIO cho biết họ sẽ yêu cầu ông Choi đưa ra lệnh đó.
Lệnh thiết quân luật bất ngờ
Trước đó, ông Yoon đã gây chấn động nền kinh tế lớn thứ tư châu Á và là một trong những nền dân chủ năng động nhất khu vực với thông báo vào đêm khuya rằng ông sẽ áp đặt thiết quân luật để vượt qua bế tắc chính trị và loại bỏ “các thế lực chống nhà nước”.
Tuy nhiên, chỉ trong vòng vài giờ, 190 nhà lập pháp đã bất chấp hàng rào quân đội và cảnh sát để bỏ phiếu chống lại lệnh của ông Yoon. Khoảng sáu giờ sau khi ban hành sắc lệnh ban đầu, ông Yoon đã hủy bỏ nó.
Sau đó, ông đưa ra lời biện hộ đầy thách thức cho quyết định của mình, nói rằng những người phản đối chính trị trong nước có thiện cảm với Triều Tiên và trích dẫn những tuyên bố chưa được xác thực về việc can thiệp bầu cử.
Yonhap đưa tin hôm 3/1 rằng hai quan chức quân đội Hàn Quốc, bao gồm cả chỉ huy thiết quân luật trong thời gian ngắn ngủi tuyên bố lệnh, đã bị truy tố về tội nổi loạn.
Kim Yong-hyun, người đã từ chức bộ trưởng quốc phòng trong chính quyền ông Yoon sau khi đóng vai trò chính trong sắc lệnh thiết quân luật, đã bị giam giữ và bị truy tố vào tuần trước về tội nổi loạn và lạm dụng quyền lực.
Ngoài cuộc điều tra hình sự, vụ án luận tội ông Yoon đang được Tòa án Hiến pháp đưa ra để quyết định sẽ phục chức hay cách chức ông vĩnh viễn. Phiên điều trần thứ hai trong vụ án đó đã được tổ chức vào ngày 3/1 và tòa án đã ấn định phiên tranh luận đầu tiên vào ngày 14/1.
Bae Jin-han, một trong những luật sư của ông Yoon, nói với các phóng viên rằng ông Yoon có thể không xuất hiện trong phiên tranh luận đầu tiên nhưng có khả năng sẽ xuất hiện tại phiên điều trần trong tương lai để tranh luận về lập trường của mình.
Truyền thông nhà nước Triều Tiên đã công bố một bài viết dài về tình hình chính trị bất ổn ở Hàn Quốc, bao gồm lệnh bắt giữ ông Yoon, người mà bài viết nói là “cứng đầu từ chối bị điều tra, hoàn toàn phủ nhận tội ác của mình bằng những lời nói dối trắng trợn”.
Triều Tiên đã chỉ trích gay gắt ông Yoon, viện dẫn chính sách cứng rắn của ông đối với Bình Nhưỡng làm căn cứ để tuyên bố Hàn Quốc là “kẻ thù chính” và nói rằng họ đã từ bỏ mục tiêu thống nhất quốc gia.
Diễn đàn