Philippines hôm thứ Tư nói rằng họ sẽ không cản trở nếu cựu Tổng thống Rodrigo Duterte muốn trình diện tại Tòa án Hình sự Quốc tế và sẽ có nghĩa vụ tuân thủ bất kỳ lệnh bắt giữ quốc tế nào liên quan đến “cuộc chiến chống ma túy” của ông.
Trong phiên điều trần của quốc hội hôm thứ Tư về cuộc đàn áp ma túy đẫm máu đã giết chết hàng nghìn người Philippines, ông Duterte nói rằng ông không sợ ICC và yêu cầu cơ quan này “nhanh chóng” điều tra về tội ác chống lại loài người có thể xảy ra.
Văn phòng của Tổng thống đương nhiệm Ferdinand Marcos Jr đã đưa ra một tuyên bố vài giờ sau đó cho biết họ sẵn sàng xem xét giao nộp ông Duterte nếu có yêu cầu của Interpol.
“Chính phủ sẽ có nghĩa vụ phải xem xét lệnh truy nã như một yêu cầu cần được tôn trọng, trong trường hợp đó, các cơ quan thực thi pháp luật trong nước sẽ phải hợp tác đầy đủ”, Thư ký điều hành của tổng thống Lucas Bersamin cho biết.
Tuyên bố này rất quan trọng, đánh dấu lần đầu tiên chính phủ Philippines đề xuất sẽ hợp tác với ICC, nơi đã mở đường cho một cuộc điều tra về chiến dịch đẫm máu đã định hình nhiệm kỳ tổng thống 2016-2022 của ông Duterte vào năm ngoái.
Ông Duterte đã đơn phương rút Philippines khỏi tòa án vào tháng 3/2019 sau khi tòa án này mở cuộc điều tra sơ bộ về các vụ giết người. Tòa án đã tuyên bố các công tố viên có thẩm quyền đối với các tội danh bị cáo buộc thực hiện trước khi Philippines rút lui.
Theo dữ liệu của cảnh sát, hơn 6.200 người đã thiệt mạng trong các hoạt động chống ma túy dưới thời ông Duterte. Các nhóm nhân quyền tin rằng con số thương vong thực tế còn lớn hơn nhiều, với hàng nghìn người sử dụng và người bán lẻ ma túy bị giết trong những hoàn cảnh bí ẩn bởi những kẻ tấn công không rõ danh tính.
Các nhà hoạt động đã ghi lại những gì họ nói là một mô hình hành quyết có hệ thống đối với những nghi phạm không có vũ khí được che đậy bằng các báo cáo sự cố giả mạo và hiện trường vụ án được dàn dựng. Cảnh sát đã bác bỏ điều đó và cho biết những nghi phạm có vũ trang và bị giết để tự vệ.
Trong tuyên bố của văn phòng tổng thống, ông Bersamin cho biết chính phủ sẽ không phản đối hoặc ngăn cản ông Duterte nếu ông muốn trình diện.
Văn phòng công tố của ICC cho biết họ theo dõi chặt chẽ các diễn biến ở Philippines nhưng không bình luận về các tuyên bố của chính phủ liên quan đến các cuộc điều tra đang diễn ra.
Ông Duterte vẫn phản kháng trong phiên điều trần hôm thứ Tư khi ông bảo vệ chiến dịch trấn áp ma túy của mình, đây là một nền tảng quan trọng trong chiến dịch tranh cử của ông, trong đó ông đã hứa sẽ tiêu diệt hàng nghìn kẻ buôn bán ma túy và tội phạm.
“ICC không làm tôi sợ chút nào. Họ có thể đến đây bất cứ lúc nào. Tôi cho rằng quý vị có thể muốn tạo điều kiện thuận lợi cho họ đến thăm và bắt đầu cuộc điều tra. Tôi rất hoan nghênh điều đó”, ông Duterte nói.
Trong phiên điều trần vẫn đang diễn ra sau gần 10 giờ, ông Duterte đã đối mặt với gia đình các nạn nhân và không tỏ ra hối hận về những quyết định mà ông đã đưa ra, coi đó là quyết định khó khăn nhưng cần thiết.
“Tôi không có gì phải che giấu. Những gì tôi đã làm, tôi làm vì đất nước và vì những người trẻ. Không có lời bào chữa. Không có lời xin lỗi. Nếu tôi xuống địa ngục, thì cứ để như vậy đi”.
Người đàn ông 79 tuổi này cho biết ông đang mất kiên nhẫn và yêu cầu ICC hãy “nhanh lên”.
“Tôi đã già rồi, tôi có thể chết sớm. Quý vị có thể bỏ lỡ niềm vui khi thấy tôi đứng trước tòa để nghe phán quyết bất kể đó là gì”, ông Duterte nói, đồng thời cho biết ông hoàn toàn chịu trách nhiệm về những gì đã xảy ra.
Diễn đàn