Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) hôm 9/9 kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do cho blogger-nhà báo độc lập Nguyễn Vũ Bình và hủy bỏ mọi cáo buộc đối với ông, một ngày trước khi phiên tòa xử ông dự kiến diễn ra.
Ông Nguyễn Vũ Bình, 56 tuổi, bị bắt vào ngày 29/2 năm nay với cáo buộc tàng trữ, phát tán, tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm chống Nhà nước theo Điều 117 Bộ luật Hình sự. Nếu bị kết tội, ông có thể phải đối mặt với bản án lên tới 12 năm tù giam.
“Ông Nguyễn Vũ Bình đã vận động không mệt mỏi cho dân chủ và nhân quyền ở Việt Nam trong hơn hai thập niên qua”, bà Patricia Gossman, Phó Giám đốc Ban Á châu của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nói trong thông cáo ngày 9/9, và khẳng định “Hành vi bày tỏ bất đồng chính kiến một cách ôn hòa của ông không phải là tội hình sự và vụ án nhằm vào ông cần bị hủy bỏ.”
Theo HRW, vụ án xử ông Nguyễn Vũ Bình là vụ thứ tám kể từ khi ông Tô Lâm nhậm chức Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam.
Tổ chức nhân quyền đặc biệt lưu ý đến những vi phạm nhân quyền trong thời gian ông Tô Lâm lãnh đạo Bộ Công an, từ tháng 4/2016 đến tháng 5/2024. Tổ chức này nói trong thời gian đó công an Việt Nam đã bắt giữ ít nhất 269 người vì họ đã thực hành ôn hòa các quyền dân sự và chính trị của mình.
Riêng từ đầu tháng 8 đến nay, Việt Nam đã kết án và xử phạt ít nhất 7 nhà vận động nhân quyền, trong đó có ông Nguyễn Chí Tuyến, người bị bắt giam cùng thời gian với ông Nguyễn Vũ Bình, ông Trần Minh Lợi, Lê Phú Tuân, Phan Đình Sang, Trần Văn Khanh, Phan Ngọc Dung và Bùi Văn Khang với các bản án tù kéo dài vì phê phán chính quyền, vẫn theo HRW.
Tới tối 9/9 (giờ Hà Nội), Việt Nam chưa lên tiếng về lời kêu gọi “trả tự do” cho ông Nguyễn Vũ Bình của HRW, nhưng phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Việt Nam trước đây từng cho rằng tổ chức nhân quyền này “thiếu khách quan”, đồng thời nói rằng Hà Nội không bắt giam người bất đồng chính kiến mà chỉ kết án những ai vi phạm pháp luật.
Ông Nguyễn Vũ Bình trước đây từng làm việc gần 10 năm cho Tạp chí Cộng sản, là cơ quan lý luận và chính trị của Đảng Cộng sản Việt Nam. Vào tháng 9/2000, ông xin thôi việc và làm đơn xin thành lập Đảng Tự do - Dân chủ.
Sau đó, ông cùng với 16 người khác viết một thư ngỏ gửi chính quyền kêu gọi cải cách chính trị và trả tự do cho các tù nhân chính trị. Ông cũng muốn thành lập một liên minh chống tham nhũng và trở thành thành viên sáng lập của Câu lạc bộ Dân chủ cho Việt Nam.
Công an đã bắt giữ ông Bình vào tháng 9/2002, với lý do ông nói xấu nhà nước Việt Nam trong thư điều trần gửi Quốc Hội Hoa Kỳ vào tháng 7 cùng năm về các vi phạm nhân quyền ở Việt Nam, và sau khi ông đăng trên mạng bài viết “Về vấn đề biên giới Việt-Trung”, trong đó ông phê phán bản hiệp ước đường biên giới có nhiều vấn đề và chỉ trích chính phủ đã làm mất hàng trăm kilomet vuông đất đai của Việt Nam.
Vào tháng 12/2003, ông bị một tòa án xử 7 năm tù giam, 3 năm quản chế về tội “gián điệp” theo Điều 80 Bộ luật Hình sự.
Tháng 6/2007, ông được phóng thích trước thời hạn. Sau đó, từ năm 2015 đến năm 2024, ông trở thành blogger của Đài Á Châu Tự Do (RFA) và đã có hơn 300 bài được đăng.
Những chủ đề ông viết liên qua đến nhiều lĩnh vực, bao gồm vấn đề tham nhũng, quyền lợi đất đai, kinh tế, giáo dục, môi trường, quan hệ Việt – Trung và Trung – Mỹ, công an bạo hành, xét xử không công bằng, quyền biểu tình ôn hòa... Nhưng chủ yếu các bài viết của ông nhằm “vận động cho một nền dân chủ và pháp quyền thực sự ở Việt Nam”, thông cáo của HRW nói.
Ông Nguyễn Vũ Bình từng được trao giải thưởng Hellman-Hammett hai lần, vào năm 2002 và 2007, một giải thưởng hàng năm dành cho những văn sĩ dũng cảm đương đầu với sự đàn áp chính trị.
Ông cũng là hội viên danh dự các tổ chức Văn bút Hoa Kỳ, Văn bút Canada, Văn bút Thụy Sĩ và Văn bút Sydney.
Diễn đàn