Mười bốn thành viên của Quốc hội Hoa Kỳ đã viết thư cho đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc bày tỏ lo ngại về các báo cáo về cáo buộc đàn áp bạo lực của chính phủ Bangladesh đối với các đảng đối lập và những người bất đồng chính kiến khác trước cuộc tổng tuyển cử có thể diễn ra vào tháng Giêng.
Trong thư gửi Đại sứ Linda Thomas-Greenfield, các dân biểu kêu gọi triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Quốc trong cuộc tổng tuyển cử tiếp theo ở Bangladesh để đảm bảo các cuộc bỏ phiếu tự do và công bằng.
Họ cũng tìm cách đình chỉ ngay tư cách thành viên của Bangladesh trong Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc cho đến khi cuộc điều tra “công bằng và minh bạch” về các cáo buộc chính phủ gây ra tội ác đối với các đối thủ chính trị và những người khác, bao gồm cả các nhà báo, hoàn tất.
“Trong vòng 6 đến 8 tháng qua, hàng ngàn người biểu tình ôn hòa và dũng cảm đã biểu tình ủng hộ các cuộc bầu cử tự do và công bằng [ở Bangladesh]”, bức thư nêu rõ, đề cập đến các cuộc biểu tình của phe đối lập và các nhà hoạt động dân chủ.
“Những cuộc biểu tình này thường gặp phải bạo lực, hơi cay và hành hung tàn bạo của cảnh sát, các lực lượng nhà nước và những người ủng hộ cho [Thủ tướng Sheikh] Hasina”.
Trong thư, các thành viên quốc hội cũng nêu quan ngại về cuộc bầu cử sắp tới, mà bà Hasina và các bộ trưởng của bà khẳng định sẽ diễn ra tự do và công bằng.
“Với lịch sử gian lận bầu cử, bạo lực và đe dọa, chúng tôi rất nghi ngờ rằng chính phủ của bà Hasina sẽ cho phép các cuộc bầu cử diễn ra công bằng và minh bạch”, các thành viên quốc hội lưu ý trong thư.
Cáo buộc gian lận
Cuộc bầu cử năm 2014 đã bị Đảng Quốc gia Bangladesh (BNP), đảng đối lập lớn nhất trong nước, tẩy chay. Vào năm 2018, cuộc bầu cử đã bị hủy hoại bởi những cáo buộc về sự gian lận quy mô lớn của đảng Liên đoàn Awami League (AL) cầm quyền của bà Hasina, một cáo buộc mà bà Hasina đã nhiều lần bác bỏ.
Nhà hoạt động dân chủ người Bangladesh lưu vong tại Pháp và là YouTuber nổi tiếng Pinaki Bhattacharya nói rằng bà Hasina “dường như không có khả năng” tổ chức một cuộc bầu cử tự do và công bằng.
“Bà ấy đã đưa ra những lời hứa tương tự vào năm 2018. Nhưng cuối cùng, chúng ta đã chứng kiến một trong những cuộc bầu cử gian lận nhất trong lịch sử toàn cầu, với các thùng phiếu đã được chất đầy trong đêm trước thềm cuộc bầu cử. Bà ấy đã cơ cấu chính quyền của mình, ủy ban bầu cử và lực lượng cảnh sát theo cách là họ hoặc tích cực tham gia vào gian lận bầu cử hoặc nhắm mắt làm ngơ khi nó xảy ra”, ông Bhattacharya nói với VOA.
“Bà Sheikh Hasina đã liên tục bác bỏ bất kỳ bằng chứng hợp pháp nào từ các nguồn trong nước và quốc tế cho thấy gian lận bầu cử tràn lan. Vì vậy, làm thế nào bà ấy có thể tuyên bố có năng lực hoặc sẵn sàng tổ chức một cuộc bầu cử tự do và công bằng?”
Yêu cầu “tránh sang một bên”
Trong nhiều tháng qua, BNP và các đồng minh của họ đã tổ chức một loạt các cuộc biểu tình yêu cầu bà Hasina “tránh sang một bên” để nhường đường cho một chính phủ lâm thời phi đảng phái nắm quyền trước khi cuộc tổng tuyển cử tiếp theo diễn ra, một yêu cầu mà chính phủ của bà đã từ chối.
Vào thứ Bảy (29/7), hàng chục nghìn lãnh đạo BNP và những người ủng hộ đã tổ chức các cuộc biểu tình ngồi trên các con đường chính ở Dhaka để yêu cầu bà Hasina từ chức.
Khi những người biểu tình cố gắng chống cự bằng cách ném đá, cảnh sát tại một số địa điểm đã bắn đạn cao su, viên đạn nhỏ và hơi cay vào họ. Hình ảnh trên các kênh truyền hình và báo chí địa phương cho thấy những người ủng hộ đảng AL - mang theo dao rựa và gậy - tấn công và xua đuổi những người biểu tình của đảng BNP trước sự chứng kiến của cảnh sát.
Rất nhiều người biểu tình, bao gồm các nhà lãnh đạo cấp cao của BNP như Gayeshwar Chandra Roy, Abdus Salam Azad và Ishraq Hossain, đã bị thương trong các cuộc biểu tình hôm thứ Bảy. Một số cảnh sát cũng bị thương, một phát ngôn viên cảnh sát cho biết.
BNP cho biết một số cuộc biểu tình ôn hòa ban đầu của họ về các vấn đề chính trị và các vấn đề khác đã bị cảnh sát và các nhà hoạt động phe AL tấn công dữ dội trong năm qua và 19 nhà hoạt động của họ đã bị giết.
Cũng trong năm qua, theo thống kê của BNP, hơn 25.000 lãnh đạo và nhà hoạt động của tổ chức này đã bị bắt giữ. Đảng này cho biết cảnh sát đã bắt giữ ít nhất 600 người biểu tình BNP trong tuần qua.
Người phát ngôn của Cảnh sát Thủ đô Dhaka không trả lời các tin nhắn từ VOA trên WhatsApp liên quan đến các cuộc đụng độ ngày 29/7 với những người biểu tình BNP. Bộ Nội vụ Bangladesh, cơ quan kiểm soát cảnh sát, cũng chưa trả lời yêu cầu bình luận.
Xuống đường
Tổng thư ký BNP Mirza Fakhrul Islam Alamgir cho biết bà Hasina, trong khi phản đối, đã xuống đường yêu cầu một chính phủ lâm thời trung lập.
“Năm 1996, chính phủ do BNP lãnh đạo đã đưa hệ thống chính phủ lâm thời vào thời điểm bầu cử vào hiến pháp. Năm 2009, chính phủ do Liên đoàn Awami lãnh đạo đã sửa đổi hiến pháp, loại bỏ hệ thống này và tiếp tục gian lận các cuộc bầu cử để duy trì quyền lực. Người dân đã không còn quan tâm đến các cuộc bầu cử giả tạo như vậy trong nước và không đi bỏ phiếu”, Alamgir nói với VOA.
“Chúng tôi muốn mọi người bỏ phiếu. Vì điều này, chúng ta phải thay đổi hệ thống. Không có cách nào khác ngoài việc giới thiệu lại hệ thống chính phủ lâm thời phi đảng phái trong thời gian bầu cử”.
Kể từ năm ngoái, Hoa Kỳ và các quốc gia khác đã hối thúc chính phủ của bà Hasina tổ chức cuộc tổng tuyển cử tiếp theo một cách tự do và công bằng.
Diễn đàn