Việt Nam đặt mục tiêu giảm xuất khẩu gạo xuống 4 triệu tấn mỗi năm vào năm 2030, giảm từ mức 7,1 triệu tấn năm ngoái, chính phủ cho biết trong một tài liệu nêu chi tiết chiến lược xuất khẩu gạo.
Việt Nam là nước xuất khẩu gạo lớn thứ ba thế giới, sau Ấn Độ và Thái Lan.
Động thái này nhằm "thúc đẩy xuất khẩu gạo chất lượng cao, đảm bảo an ninh lương thực trong nước, bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu", theo tài liệu của chính phủ đề ngày 26/5 mà Reuters xem được.
Doanh thu xuất khẩu gạo sẽ giảm xuống còn 2,62 tỷ đô la một năm vào năm 2030, giảm từ 3,45 tỷ đô la vào năm 2022, tài liệu cho biết.
“Mặc dù diện tích trồng lúa của Việt Nam đang bị thu hẹp do biến đổi khí hậu và một số nông dân đang chuyển sang trồng các loại cây khác và nuôi tôm, nhưng chiến lược này có vẻ quá mức”, một thương nhân buôn bán gạo tại thành phố Hồ Chí Minh nói hôm thứ Bảy 27/5.
Thương nhân này cho biết một số nông dân trồng lúa ở đồng bằng sông Cửu Long đang chuyển một phần ruộng của họ sang trồng cây cây ăn trái, trồng xoài, bưởi, mít và sầu riêng, nhưng đại đa số vẫn phụ thuộc vào lúa gạo.
Xu hướng chuyển sang nuôi tôm đã diễn ra ở khu vực này trong nhiều năm do nước biển dâng cao vì biến đổi khí hậu gây ra, làm gia tăng đáng kể quá trình xâm nhập mặn ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long.
Văn bản của chính phủ nói rằng Việt Nam sẽ đa dạng hóa thị trường xuất khẩu gạo để giảm sự phụ thuộc vào bất kỳ quốc gia nào. Philippines từ lâu đã là khách hàng mua gạo lớn nhất của Việt Nam, chiếm 45% lượng gạo xuất khẩu trong năm ngoái.
Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính nói với Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr tại một cuộc họp cấp khu vực ở Indonesia trong tháng này rằng Việt Nam sẵn sàng cung cấp gạo cho Philippines lâu dài với giá hợp lý.
Đến năm 2025, 60% gạo xuất khẩu của Việt Nam sẽ được xuất khẩu sang thị trường châu Á, 22% sang châu Phi, 7% sang thị trường châu Mỹ, 4% sang Trung Đông và 3% sang châu Âu, theo tài liệu. Đến năm 2030, thị trường châu Á sẽ chiếm 55% và châu Âu 5%.
“Việt Nam sẽ tìm cách đẩy mạnh xuất khẩu gạo sang các thị trường có nhu cầu cao về gạo chất lượng và các thị trường mà Việt Nam đã ký kết các hiệp định thương mại tự do”, theo văn bản.
Tài liệu cho biết rằng Việt Nam cũng sẽ tìm cách cắt giảm dư lượng thuốc bảo vệ thực vật bao gồm cả thuốc trừ sâu trong gạo.
Hiệp hội Lương thực Việt Nam, đại diện cho các nhà chế biến và xuất khẩu gạo, đã không trả lời ngay lập tức các đề nghị bình luận.
Chính phủ nói rằng Việt Nam sẽ tập trung sản xuất gạo nếp, gạo thơm chất lượng cao, đồng thời giảm sản lượng gạo chất lượng thấp xuống 15% tổng sản lượng vào năm 2025 và 10% vào năm 2030.
"Tôi nghi ngờ chiến lược này sẽ thành hiện thực, vì sản xuất lúa gạo phụ thuộc vào cung và cầu, không phụ thuộc vào quyết định của chính phủ", một thương nhân gạo khác ở tỉnh An Giang ở Đồng bằng sông Cửu Long nói.
Xuất khẩu gạo của Việt Nam trong 4 tháng đầu năm nay đã tăng 40,7% so với một năm trước lên 2,9 triệu tấn, theo dữ liệu hải quan của chính phủ.
