Chính quyền Biden hôm thứ Năm (17/11) ra phán quyết rằng Thái tử Ả Rập Saudi Mohammed bin Salman được hưởng quyền miễn trừ trong vụ kiện về vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi, khiến vị hôn thê cũ của nhà báo bị giết lập tức lên án phán quyết này.
Ông Khashoggi đã bị giết và phân xác vào tháng 10 năm 2018 bởi các đặc vụ Ả Rập Xê Út trong lãnh sự quán Ả Rập Xê Út ở Istanbul, một hoạt động mà tình báo Mỹ tin rằng được ra lệnh bởi Thái tử Mohammed, người đã từng là người cai trị trên thực tế của vương quốc trong vài năm.
“Jamal lại chết lần nữa vào hôm nay”, hôn thê cũ của ông Khashoggi, bà Hatice Cengiz, nói trên trang Twitter vài phút sau khi tin tức được công khai. “Chúng tôi đã nghĩ rằng có thể sẽ có ánh sáng công lý từ #USA (Hoa Kỳ) nhưng một lần nữa, tiền là trên hết”, bà nói thêm sau đó.
Văn phòng truyền thông của chính phủ Ả Rập Xê Út không trả lời lập tức yêu cầu bình luận của Reuters vào thứ Sáu.
Người phát ngôn của lãnh sự quán Ả Rập Xê Út tại Washington không thể đưa ra bình luận vào tối thứ Năm, ngoài giờ làm việc.
Người phát ngôn của Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng cho biết: “Đây là quyết định pháp lý do Bộ Ngoại giao đưa ra theo các nguyên tắc lâu đời và có cơ sở của luật tục quốc tế”.
Người phát ngôn đã chuyển các câu hỏi khác đến Bộ Tư pháp và nơi liên quan.
Trong một tài liệu nộp tại Tòa án Liên bang khu vực Quận Columbia, các luật sư của Bộ Tư pháp viết rằng “học thuyết về quyền miễn trừ của nguyên thủ quốc gia được thiết lập lâu nay trong luật tục quốc tế”.
Các luật sư của Bộ Tư pháp cho biết cơ quan hành pháp của chính phủ Hoa Kỳ, ám chỉ đến Chính quyền Biden, đã “xác định rằng bị cáo bin Salman, với tư cách là người đứng đầu chính phủ nước ngoài, được hưởng quyền miễn trừ của nguyên thủ quốc gia đối với thẩm quyền của các tòa án Hoa Kỳ”.
Vào cuối tháng 9, Quốc vương Ả Rập Saudi Salman đã bổ nhiệm Thái tử Mohammed làm thủ tướng trong một sắc lệnh hoàng gia mà một quan chức Ả Rập Saudi nói là phù hợp với trách nhiệm mà thái tử đã thực hiện.
“Theo sắc lệnh Hoàng gia thì không nghi ngờ gì việc Thái tử được hưởng quyền miễn trừ dựa trên vị thế”, các luật sư của thái tử cho biết trong một bản kiến nghị ngày 3/10 yêu cầu một tòa án liên bang ở Washington bác bỏ vụ kiện, viện dẫn các trường hợp khác mà Hoa Kỳ công nhận quyền miễn trừ đối với nguyên thủ quốc gia nước ngoài.
Tổng thống Biden đã bị chỉ trích vì “cụng tay” với thái tử trong chuyến thăm Ả Rập Xê Út vào tháng 7 để thảo luận về các vấn đề năng lượng và an ninh. Nhà Trắng cho biết ông Biden đã nói với Thái tử Mohammed rằng ông cho rằng thái tử phải chịu trách nhiệm về vụ giết ông Khashoggi.
Thái tử, được biết đến với tên viết tắt là MbS, đã phủ nhận việc ra lệnh giết nhà báo Khashoggi nhưng sau đó ông chỉ nhận trách nhiệm trong tư cách lãnh đạo đất nước rằng nó xảy ra “dưới sự cai quản của tôi”.
Diễn đàn