Người đứng đầu ủy ban điều tra do Liên Hiệp Quốc giao nhiệm vụ cho biết đã xảy ra tội phạm chiến tranh bao gồm hãm hiếp, tra tấn và giam giữ trẻ em ở các khu vực của Ukraine bị Nga chiếm đóng.
Ukraine và các đồng minh phương Tây cáo buộc binh lính Nga vi phạm nhân quyền kể từ khi cuộc xâm lược nổ ra ngày 24/2, nhưng Moscow phủ nhận, gọi đó là một chiến dịch bôi nhọ.
Erik Mose, người đứng đầu Ủy ban Điều tra về Ukraine, nói với Hội đồng Nhân quyền LHQ tại Geneva: “Dựa trên các bằng chứng mà Ủy ban thu thập được, Ủy ban kết luận rằng tội ác chiến tranh đã xảy ra ở Ukraine”.
Ông không nói rõ kẻ nào phải chịu trách nhiệm nhưng ủy ban đã tập trung vào các khu vực mà quân Nga từng chiếm đóng trước đây như Kyiv, Chernihiv, Kharkiv và Sumy.
Các điều tra viên thuộc ủy ban, do hội đồng nhân quyền thành lập vào tháng 3, đã đến thăm 27 địa điểm và phỏng vấn hơn 150 nạn nhân và nhân chứng.
Họ tìm thấy bằng chứng về nhiều vụ hành quyết, bao gồm các thi thể bị trói tay, cắt cổ và vết đạn bắn vào đầu, ông Mose nói.
Ông cho biết các điều tra viên đã xác định được các nạn nhân bị bạo lực tình dục thuộc độ tuổi từ 4 đến 82 tuổi. Tuy rằng một số binh sĩ Nga đã sử dụng bạo lực tình dục như một chiến lược, song ủy ban "không xác định được là có một hình thái chung về vấn đề này", ông Mose nói thêm.
Nga phủ nhận chuyện cố tình tấn công dân thường trong thời gian nước này tiến hành cái gọi là "chiến dịch quân sự đặc biệt".
Nga đã nhận được đề nghị phải trả lời về các cáo buộc tại cuộc họp của hội đồng nhân quyền, nhưng ghế của họ bị bỏ trống. Không có ngay phản ứng chính thức từ phía Moscow.
Trong bước tiếp theo, ủy ban điều tra sẽ tập trung vào các cáo buộc về các trại "sàng lọc" ở các khu vực do Nga chiếm đóng để xử lý tù nhân Ukraine, cũng như các lời kể về nạn cưỡng ép người dân di cư và nhận trẻ em Ukraine làm con nuôi ở Nga.
Ukraine và một số quốc gia khác kêu gọi ủy ban điều tra một bãi chôn cất tập thể gần Izium, miền đông Ukraine, nơi hàng trăm thi thể đã được tìm thấy.
Đôi khi các cuộc điều tra do hội đồng thực hiện có thể được sử dụng trước các tòa án quốc gia và quốc tế.
Ông Mose cho biết ông đã liên lạc với Tòa án Hình sự Quốc tế về những phát hiện của ủy ban. Cơ quan này sẽ nộp một báo cáo đầy đủ cho hội đồng khi kết thúc nhiệm vụ vào tháng 3/2023, bao gồm cả các khuyến nghị về cách xử lý thủ phạm.
(Reuters)
Diễn đàn