Nữ nhà báo tự do đấu tranh cho dân chủ Phạm Đoan Trang, 44 tuổi, có lịch ra tòa trong phiên xét xử phúc thẩm vào ngày 25/8 , trang Facebook mang tên bà cho biết.
Trang Facebook này, do những người thân tín của bà Trang quản lý kể từ khi bà bị nhà chức trách cộng sản Việt Nam bắt hồi tháng 10/2020, cho biết thêm Tòa án Nhân dân Cấp cao tại Hà Nội sẽ thực hiện phiên tòa phúc thẩm và một quyết định liên quan của nhà chức trách nói rõ rằng: "Vụ án được xét xử công khai".
Hồi giữa tháng 12/2021, trong phiên tòa xét xử sơ thẩm, bà Trang bị Toà án Nhân dân thành phố Hà Nội tuyên phạm tội “Tuyên truyền chống Nhà nước” và phải nhận mức án 9 năm tù giam.
Luật sư Đặng Đình Mạnh, một trong những người bào chữa cho bà Trang cho VOA biết ở thời điểm đó rằng hội đồng xét xử đã nhận định là hành vi của bà Trang thuộc diện “nguy hiểm cho xã hội, thực hiện một cách cố ý”, và vì vậy đã đưa đến kết quả là mức án còn cao hơn cả mức 7 hoặc 8 năm tù do Viện Kiểm sát đề nghị.
Bà Trang và thân nhân có mặt tại phiên tòa đã phản đối bản án. Các luật sư bào chữa cho bà cũng nói với VOA rằng việc buộc tội bà “chưa có đủ cơ sở pháp lý”. Bà Trang, gia đình và các luật sư của bà cho rằng những việc bà làm chỉ là thực hiện quyền tự do ngôn luận mà thôi.
Như VOA đã đưa tin, nữ nhà báo tự do và cũng là tác giả sách tích cực hoạt động vì dân chủ, nhân quyền đã bị chính quyền Việt Nam bắt cách đây gần 2 năm.
Trong hơn 10 năm trước đó, bà Trang đăng nhiều bài blog phản biện xã hội và thúc đẩy các quyền tự do dân chủ; viết một số cuốn sách bao gồm cả “Chính trị bình dân”, “Phản kháng phi bạo lực”, “Cẩm nang nuôi tù” bị cấm ở Việt Nam; cũng như trả lời các đài, báo nước ngoài trong đó có VOA, RFA và BBC về các vấn đề quan trọng ở trong nước.
Đặc biệt đáng chú ý, Bà Trang cùng ông Will Nguyen, một công dân Mỹ gốc Việt từng bị giam giữ ở Việt Nam vì tham gia một cuộc biểu tình lớn, cùng viết ra bản “Báo cáo Đồng Tâm” xoay quanh vụ tấn công gây chết chóc của lực lượng công an vào thôn Hoành ở xã Đồng Tâm, Hà Nội, đầu năm 2020. Bà Trang bị bắt không lâu sau khi công bố bản báo cáo này.
Bản cáo trạng tại phiên sơ thẩm cáo buộc rằng những việc làm kể trên của bà Trang là “xuyên tạc đường lối, chính sách, phỉ báng chính quyền”, đồng thời cũng “tuyên truyền luận điệu chiến tranh tâm lý, phao tin bịa đặt gây hoang mang trong nhân dân”.
Bản án sơ thẩm mà tòa của Hà Nội tuyên đã bị Mỹ, Anh, Canada cùng một loạt nước khác và một số tổ chức theo dõi, bảo vệ nhân quyền và tự do báo chí đồng loạt phản đối.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ nói trong một thông cáo ngày 14/12/2021 rằng Washington lên án việc kết tội và tuyên án tù đối với bà Phạm Đoan Trang. Thông cáo nói thêm rằng bà Trang không làm gì ngoài bày tỏ ý kiến một cách ôn hoà, và Mỹ kêu gọi chính phủ Việt Nam phóng thích bà Trang, cũng như cho phép mọi người ở Việt Nam tự do bày tỏ quan điểm mà không phải sợ bị trả thù.
Thông cáo của phía Mỹ còn kêu gọi Hà Nội đảm bảo luật lệ và hành động của họ nhất quán với các điều khoản về nhân quyền trong Hiến pháp Việt Nam cũng như cam kết và nghĩa vụ của Việt Nam với quốc tế.
Hồi tháng 3 năm nay, bà Trang được Bộ Ngoại giao Mỹ trao giải thưởng “Phụ nữ can đảm” và được Đại sứ Mỹ tại Hà Nội Marc Knapper ca ngợi là “không sợ hãi theo đuổi một xã hội dung nạp và không gian rộng rãi hơn cho tự do ngôn luận ở Việt Nam”.
Sau đó, vào tháng 7, nữ nhà báo bất đồng chính kiến nổi bật nhất của Việt Nam này được Ủy ban Bảo vệ Ký giả (CPJ) vinh danh bằng việc trao cho người phụ nữ đang thụ án 9 năm tù giải Tự do Báo chí Quốc tế 2022. Lễ trao giải thưởng của tổ chức phi chính phủ có trụ sở ở Mỹ sẽ diễn ra vào ngày 17/11 ở New York.
CPJ nói trong một thông cáo của họ rằng thông qua vinh danh bà Trang, CPJ đưa ra ánh sáng sự xuống cấp trong môi trường tự do báo chí của Việt Nam. Đất nước này là 1 trong số 5 quốc gia có số lượng nhà báo bị bỏ tù nhiều nhất trên thế giới. CPJ thống kê rằng tính đến năm 2021, có 24 nhà báo đang bị giam giữ sau song sắt ở Việt Nam, bao gồm cả bà Trang, chỉ vì những gì họ viết ra.
Với việc được CPJ trao giải, đây là lần thứ hai bà Trang được vinh danh bằng một giải thưởng tự do báo chí quốc tế.
Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) vào năm 2019 cũng trao cho nhà bà Trang giải Tự do Báo chí hạng mục Tầm ảnh hưởng, vì những hoạt động của bà trong việc thúc đẩy cho dân chủ và nhân quyền ở quốc gia có Đảng Cộng sản nắm độc quyền cai trị hàng chục năm nay.
Diễn đàn