Ủy ban Kiểm tra Trung ương của Đảng Cộng sản Việt Nam đang đề nghị Bộ Chính trị, nhóm quyền lực nhất trong đảng, xem xét kỷ luật ông Nguyễn Thành Phong, một ủy viên trung ương đảng, theo một thông cáo của đảng gửi ra hôm 22/6.
Ông Phong, 59 tuổi và có bằng tiến sĩ kinh tế, từng là Chủ tịch thành phố Hồ Chí Minh từ cuối năm 2015 cho đến tháng 8/2021, sau đó giữ vị trí Phó trưởng ban Kinh tế Trung ương.
Bản thông cáo cho biết Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã họp từ ngày 20-22/6 để xem xét kết quả của một cuộc thanh tra về Ban Cán sự Đảng Ủy ban Nhân dân Tp.HCM nhiệm kỳ 2016-2021.
Ủy ban đưa ra đánh giá rằng Ban cán sự này “đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo”, với các diễn biến đi theo đó là UBND Tp.HCM cùng nhiều tổ chức, cá nhân “vi phạm quy định của đảng, pháp luật của nhà nước trong quản lý tài chính, tài sản nhà nước”.
Một trong những vụ việc gây chấn động dư luận nhất trong giai đoạn kể trên là các tiêu cực, sai trái của chính quyền Tp.HCM trong thu hồi, giải tỏa, đền bù đất đai ở Thủ Thiêm, dẫn đến những mất mát lớn, đau khổ kéo dài cho người dân, trong khi ngân sách địa phương cũng chịu nhiều thiệt hại. Đã có báo cáo của Thanh tra Chính phủ hồi cuối năm 2018 khẳng định về các sai phạm này.
Khi kết luận của Thanh tra Chính phủ được công bố, ông Nguyễn Thành Phong - trên cương vị là Chủ tịch Tp.HCM khi đó - đã “chân thành xin lỗi người dân Thủ Thiêm vì những sai phạm khi thực hiện quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm”.
Theo thông cáo hôm 22/6, Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng xác định rằng hậu quả của những vi phạm gắn với Ban Cán sự Đảng UBND Tp.HCM là “nghiêm trọng, khó khắc phục, làm thất thoát rất lớn tài sản, ngân sách của nhà nước”. Chúng cũng “gây bức xúc trong xã hội, ảnh hưởng xấu đến uy tín của cấp ủy và chính quyền địa phương”, Ủy ban nhấn mạnh.
Ủy ban đề nghị Bộ Chính trị xem xét, thi hành kỷ luật Ban Cán sự Đảng của UBND Tp.HCM nhiệm kỳ 2016-2021 và cá nhân ông Nguyễn Thành Phong, vị cựu Chủ tịch UBND.
Trong thẩm quyền của mình, Ủy ban ra quyết định thi hành kỷ luật đối với một số cơ quan và cá nhân cấp thấp hơn trong hệ thống chính quyền Tp.HCM, bao gồm cảnh cáo Ban Thường vụ Đảng ủy Sở Xây dựng và Ban Thường vụ Đảng ủy Văn phòng UBND Tp.HCM nhiệm kỳ 2015 – 2020, và kỷ luật khiển trách ông Võ Văn Hoan, Thành ủy viên, Ủy viên Ban Cán sự Đảng, Phó chủ tịch UBND Tp.HCM, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Chánh Văn phòng UBND Tp.HCM.
Do đặc trưng chính trị Việt Nam, các quan chức cũng là ủy viên trung ương đảng khi mắc sai phạm nghiêm trọng sẽ bị Bộ Chính trị kỷ luật với hình thức cao nhất là tước các chức vụ trong nội bộ đảng cộng sản. Động thái này mở đường cho các cơ quan tư pháp và hành pháp truy tố, bỏ tù theo các điều luật hình sự.
