Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính vừa kết thúc chuyến công du mang thông điệp “không chọn bên mà chọn chính nghĩa” kéo dài 7 ngày đến Hoa Kỳ. Giới quan sát cho rằng chuyến đi của phái đoàn ông Chính “tương đối thành công”, dù chưa có dấu hiệu nào cho thấy Hà Nội quyết định tiến gần hơn đến Washington.
Truyền thông Việt Nam loan tin rằng vào khoảng 23h30 đêm 17/5 (giờ địa phương), chuyên cơ chở Thủ tướng Phạm Minh Chính và đoàn lãnh đạo cấp cao Việt Nam rời Hoa Kỳ, “kết thúc tốt đẹp” chuyến thăm và làm việc tại Hoa Kỳ và Liên Hợp Quốc.
Đài VOV cho biết chuyến công tác “ba trong một” của phái đoàn ông Chính: vừa dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN – Hoa Kỳ, vừa thăm làm việc với Hoa Kỳ và LHQ với hơn 60 hoạt động bao gồm song phương kết hợp đa phương. Ngoài ra, lãnh đạo các bộ ngành tháp tùng có hơn 40 cuộc gặp, làm việc, toạ đàm với các đối tác Hoa Kỳ và quốc tế về nhiều lĩnh vực.
Từ thành phố Hồ Chí Minh, ông Đinh Kim Phúc, một chuyên gia quan hệ quốc tế, nêu nhận định với VOA rằng chuyến công du của ông Chính sang Mỹ vừa qua cho thấy “tư thế dè dặt” của giới lãnh đạo Việt Nam trong bối cảnh Nga xâm lược Ukraine và Trung Quốc là đối trọng lớn nhất của Mỹ trong khi Hà Nội vẫn một mực duy trì mối thân hữu với cả Bắc Kinh và Moscow.
Nhà nghiên cứu sử học Đinh Kim Phúc nói:
“Phái đoàn Việt Nam đến Mỹ trong một tư thế hết sức dè dặt giữa các mối quan hệ Việt – Mỹ, Việt – Nga, Việt – Trung Quốc. Chính vì vậy mà Thủ tướng Phạm Minh Chính đã phát biểu rằng “Việt Nam không chọn bên mà chọn chính nghĩa”. Còn chính nghĩa ở đâu là do Việt Nam chọn”.
Ít nhất trong hai lần phát biểu khác nhau, cả khi bắt đầu và trước khi kết thúc chuyến công du Hoa Kỳ - tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Washington và tại thành phố San Francisco - thông điệp Việt Nam “không chọn bên” mà “chọn chính nghĩa” trong cuộc cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc thế giới được nhà lãnh đạo Việt Nam chuyển đến công chúng.
Phát biểu trước một nhóm người Việt tại San Francisco hôm 17/5, ông Chính nói: Trong một thế giới đầy biến động, cạnh tranh chiến lược và nhiều sự lựa chọn, Việt Nam không chọn bên mà chọn chính nghĩa, sự công bằng, công lý và lẽ phải trên cơ sở các nguyên tắc của luật pháp quốc tế…”
Trang VietnamPlus dẫn lời ông Chính nói: “Có thể nói thế giới về tổng thể là hòa bình, về cục bộ vẫn có chiến tranh; về tổng thể là hòa hoãn, về cục bộ vẫn có căng thẳng; về tổng thể là ổn định, về cục bộ vẫn có xung đột. Những vấn đề toàn cầu đòi hỏi cách tiếp cận toàn cầu, hợp tác quốc tế, đề cao chủ nghĩa đa phương”.
Truyền thông Việt Nam loan tin rằng thông điệp này của ông Chính đã được chính giới, giới học giả, ngoại giao đoàn “đánh giá rất cao”.
Đài VTC dẫn lời cựu đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ Phạm Quang Vinh nói rằng chuyến thăm Mỹ lần này “đạt kết quả ba trong một”: tăng cường song phương Việt-Mỹ, đa phương ASEAN - Mỹ, làm việc với Liên hợp quốc; và kết nối với thế giới.
Ông Phạm Quang Vinh nói với đài VTC:
“Chắc chắn rằng chuyến thăm lần này sẽ tạo đà hơn nữa cho cả quan hệ của Việt Nam trong khuôn khổ đa phương của ASEAN và LHQ, cũng như trong khuôn khổ song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, và các điều này bổ sung cho nhau, càng đôn thêm vai trò và vị thế của Việt Nam trong các hợp tác quốc tế”.
“Chuyến đi của phái đoàn Việt Nam và ASEAN đến Mỹ là tương đối thành công vì đã có tiếng nói thống nhất trong khối ASEAN trong quan hệ với Mỹ”, ông Phúc nói với VOA.
Được hỏi liệu có triển vọng gì cho tương lai của quan hệ Việt – Mỹ sau chuyến công du của ông Chính, ông Đinh Kim Phúc nói:
“Tôi chưa thấy có dấu hiệu nào Việt Nam nhích lại gần Hoa Kỳ mặc dù rõ ràng các mối quan hệ kinh tế thương mại hai chiều đã vượt trên 100 tỷ đôla và những phát biểu tốt đẹp của lãnh đạo Việt Nam đối với Mỹ.
“Nhưng tôi nghĩ việc nâng tầm quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam – Hoa Kỳ còn rất lâu thì ai cũng thấy rằng Việt Nam đang nằm trong tam giác Mỹ - Nga – Trung Quốc, do đó Việt Nam hết sức khéo léo trong cách xử sự mối quan hệ này. Việt Nam không muốn mình là con cờ trong mối quan hệ của các siêu cường.”
Sau thượng đỉnh Mỹ-ASEAN từ ngày 12-13/5 tại thủ đô Washington DC, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp tục gặp phải các cuộc biểu tình của cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ khi dừng chân tại thành phố San Francisco, miền Bắc California, để tham gia buổi thảo luận ở Hội Châu Á sáng ngày 17/5.
Những người biểu tình gốc Việt kêu gọi chính quyền Việt Nam cải thiện dân chủ, tôn trọng quyền tự do phát biểu, tôn trọng nhân quyền cũng như quyền tự do tôn giáo.
