Người Việt nghĩ gì về căng thẳng Mỹ - Iran?

Một số người Việt cho biết họ ủng hộ Hoa Kỳ tiêu diệt tướng lĩnh quân sự cấp cao của Iran Qassem Soleimani, vì cho rằng làm như vậy để chặn đứng âm mưu tấn công vào công dân Mỹ khi mà ông ta đang tích cực lên một kế hoạch hành động lớn trong khu vực, khiến hàng chục, thậm chí hàng trăm người Mỹ bị đe dọa. Một số khác nói rằng hành động “liều lĩnh” của Hoa Kỳ có thể mở đầu cho một khủng hoảng mới tại Trung Đông, và cho rằng cuộc xung đột này không đáng có và lẽ ra nên được ngăn chặn ngay từ đầu.

Từ Khánh Hòa, nhà báo Võ Văn Tạo nhận định:

“Trước đây tôi vốn vĩ không ưa ông Trump lắm, nhưng việc ông ấy ra lệnh tiêu diệt viên tướng Iran Soleimani, trùm khủng bố, thì tôi hoàn toàn tán thành. Tôi rất hoan nghênh ông Trump về việc này!”

Phía Mỹ đổ lỗi cho nhóm phiến quân Kataib Hezbollah đã bắn tên lửa vào một căn cứ quân sự của Iraq hôm 27/12/2019, khiến một nhân viên xây dựng người Mỹ thiệt mạng. Cho nên hôm 29/12/2019, Mỹ ném bom các cơ sở có liên quan tới tổ chức này ở Iraq và Syria.

Giận dữ vì các đợt không kích của Mỹ nhắm vào nhóm phiến quân Iraq được Iran hậu thuẫn, người biểu tình tấn công vào khuôn viên sứ quán Mỹ tại Baghdad hôm 31/12. Máy bay không người lái của Mỹ phóng 4 tên lửa vào đoàn xe của tướng Iran Qassem Soleimani khiến ông thiệt mạng hôm 3/1/2020 trên lãnh thổ Iraq.

Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ sau đó chính thức thừa nhận đã thực hiện cuộc không kích nhằm loại bỏ tướng Soleimani theo lệnh của Tổng thống Donald Trump và lập luận rằng cuộc không kích giết chết tướng Soleimani chỉ là hành động tự vệ (self-defense) hợp pháp, nhằm chống lại âm mưu tấn công của Iran.

Ông Võ Văn Tạo nhận định về cái chết của tướng Soleimani:

“Ông ta bị tên lửa của Mỹ tiêu diệt trên lãnh thổ Iraq nhưng ông ta là người Iran.

“Chính phủ Iraq cũng lên tiếng rằng họ không muốn có sự có mặt của quân đội Mỹ trên đất Iraq nữa vì như vậy không chính đáng. Nhưng tôi xin hỏi: tại sao họ để cho ông Soleimani, một viên tướng của Iran sang Iraq huấn luyện binh lính này kia, rồi tác chiến trên lãnh thổ của mình như vậy?

“Tôi nhận thấy động cơ [có mặt binh sĩ] của Mỹ khác với động cơ của Iran: phía Iran họ muốn bành trướng, bá chủ khu vực đó, họ điều khiển tất cả các nhóm cực đoan trong khu vực, kể cả Sudan, Yemen, Afgahistan….đều có bàn tay của Iran cả.”

Từ thành phố Little Rock, bang Arkansas, ông Nguyễn Cửu Long Hiếu, nói với VOA rằng chính ông Soleimani là người gây ra bất ổn ở Iraq:

“Là một người Mỹ gốc Việt, tôi nghĩ việc làm của ông Trump rất chính đáng, giúp kiến tạo hòa bình tại Trung Đông, nếu Iran biết lùi bước.

“Trong thời gian Hoa Kỳ đóng quân ở Iraq vì Iran tiếp tay cho khủng bố phá hoại sự an bình của người dân Iraq.

“Ông Soleimani chính là tướng lĩnh Iran, người chủ chốt trong việc hỗ trợ khủng bố, không riêng Hezbollah, Hamaz, Houthi… mà ông ta còn gây ra bất ổn ở Iraq.”

Tác giả Mai Vũ Phạm hôm 7/1 viết trên Luật khoa Tạp chí: “Chủ tâm lên kế hoạch giết chết một vị tư lệnh quân đội tối cao của một quốc gia có chủ quyền có thể được nhiều người ủng hộ, nhưng đây có thể sẽ trở thành một tiền lệ nguy hiểm.”

Một người viết blogger tên Hải Lý viết trên Facebook: “Nhiều ý kiến cho rằng đây là một hành động ngu xuẩn và liều lĩnh của Mỹ, mình nghĩ hơi khác - chính Iran đã liều lĩnh và ngu xuẩn trước thì đúng hơn, khi họ đưa những kẻ giả danh “biểu tình” tấn công tòa Đại sứ Mỹ tại Baghdad (Iraq). Luật bất thành văn của quốc tế là khi một lãnh sự quán bị tấn công, đó cũng đồng nghĩa chủ quyền quốc gia đã bị xâm phạm. Nhìn theo góc cạnh này thì đây chỉ là đòn trả đũa của Mỹ, dù quả là nặng tay.”

“Các nhà nước độc tài có thể dựa vào đó để quy cho đối lập là “kẻ thù” hoặc “khủng bố” và ám sát họ, mà không cần phải đưa ra bằng chứng biện hộ cho hành động sai trái đó. Một thế giới như thế sẽ nguy hiểm và bất an hơn bao giờ hết,” tác giả Mai Vũ Phạm nhận định.

Tác giả Mai Vũ Phạm viết tiếp: “Bởi thế, Liên Hợp quốc đã thông qua các công ước và nghị định nhằm hướng dẫn các quốc gia cách ứng xử trong thời bình lẫn thời chiến, để giảm thiệt hại, bảo vệ nhân quyền, và duy trì hòa bình thế giới.”

Nhà hoạt động nhân quyền Mỹ gốc Việt Nancy Hanh Vy Nguyễn viết trên Facebook: “Tướng Soleimani của Iran quyền lực và tầm ảnh hưởng tương tự tướng Nguyễn Cao Kỳ đối với VNCH, hay tướng Võ Nguyên Giáp đối với VNDCCH, tức là rất quyền lực và rất có ảnh hưởng. Nên vụ ám sát này có mùi ...ĐỆ TAM THẾ CHIẾN!”

Tiên liệu tình hình căng thẳng Mỹ - Iran sẽ như thế nào, ông Võ Văn Tạo nói:

“Sau khi ông Soleimani bị tiêu diệt, có nhiều người lo ngại rằng các bên sẽ không kìm chế được tình hình, kể cả chính giới Mỹ. Các quốc gia châu Âu cũng sợ sẽ bùng phát, thậm chí thành Chiến tranh Thế giới thứ III. Nhưng tôi nghĩ không dễ đi đến hậu quả quá tệ như thế, có khi nó còn ngược lại!

“Những thế lực hắc ám lâu nay cứ nghĩ rằng Hoa Kỳ, LHQ hay các quốc gia khác không dám đụng đến họ vì lý do này, lý do khác…thì phải xem xét lại chuyện này. Nhưng nay người Mỹ đã ra tay một cách mạnh dạn như thế.”

Ông Hiếu nhận định:

“Tổng thống Donald Trump không hề muốn tạo ra một cuộc chiến tranh.

“Hoa Kỳ sẽ có những bước rất khéo léo, dù TT Trung sẽ có những ngôn từ dao to búa lớn, hô hào tuyên bố rùm beng, rằng sẽ sử dụng hỏa tiễn để tấn công 52 mục tiêu nếu Iran manh động…nhưng bên cạnh đó là những bước rất khéo léo mà ông đã thực hiện suốt 3 năm vừa qua.

“Chúng ta thấy rằng ông Trump không phải là một người hiếu chiến. Nhưng với những kẻ nào tấn công người Hoa Kỳ và tấn công lợi ích Hoa Kỳ thì ông Trump sẽ có những đòn đáp trả rất thích đáng.”

Ông Paul JC, một người Mỹ gốc Việt, viết cho VOA hôm 6/1: “Mỹ và Iran chắc chắn sẽ đụng trận thêm ít nhất là một lần nữa, với một lần tấn công vào đồn lính của Mỹ, hoặc tàu Mỹ, sau đó sẽ có trả đũa từ Nhà Trắng và sau cùng là đàm phán 2 bên. Phía Mỹ đương nhiên tổn thất không nhiều, Iran sẽ chịu phần nhiều tổn thất về nhân mạng cũng như khí tài.”

Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội hôm 7/1/2020 ra thông báo cho công dân Mỹ đang sinh sống tại Việt Nam: “Căng thẳng gia tăng tại Trung Đông có thể dẫn đến rủi ro an ninh cho công dân Hoa Kỳ ở nước ngoài.”

“Đại sứ quán sẽ tiếp tục xem xét tình hình an ninh và sẽ cung cấp thêm thông tin khi cần thiết.”