Trong những ngày qua, mối quan tâm của rất nhiều người sinh sống tại Hà Nội là tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng tại thủ đô. Trên các trang mạng xã hội tràn ngập những số liệu về chất lượng không khí, hình ảnh về Tây Hồ, khu vực vốn được coi là trong lành nhất của thành phố cũng mờ mịt ngay từ buổi sáng mà người dân tự chụp hoặc thu thập được cùng những bày tỏ lo lắng và có cả những bình luận hài hước về một nguy cơ mà mọi người đều biết từ lâu nhưng không ai biết làm cách nào để thoát khỏi.
Ngày 01/10, Tổng cục Môi trường của Việt Nam xác nhận ô nhiễm không khí ở Hà Nội cao “vượt quy chuẩn” liên tiếp trong nhiều ngày và khuyến cáo người dân “hạn chế các hoạt động ngoài trời”, theo trang Facebook chính thức mang tên Thông tin Chính phủ và nhiều báo trong nước. Thông báo của Tổng cục Môi trường dẫn số liệu của 13 trạm quan trắc tự động ở Hà Nội, trong đó có 1 trạm của Đại sứ quán Mỹ, cho biết từ ngày 25-29/9, toàn bộ các trạm đều báo là chỉ số bụi siêu mịn PM2.5 vượt quy chuẩn Việt Nam.
Trước tình cảnh “không còn lối thoát” nếu vẫn cứ tiếp tục phải sống tại Hà Nội, không ít gia đình đã sơ tán trẻ nhỏ khỏi thành phố về quê để tránh các nguy cơ bệnh tật do ô nhiễm không khí. Chị Thu Hiền, một cư dân sinh sống tại khu vực Quận Hai Bà Trưng chia sẻ với VOA: “Con bé nhỏ nhà mình thì mình gửi về Nam Định nhờ ông bà trông giùm từ lâu nay rồi… Thực tế thì từ khi cháu về Nam Định sống với ông bà thì sức khỏe tốt hơn, không còn bị các bệnh về đường hô hấp như lúc còn ở Hà Nội nữa. Mẹ con xa nhau nhưng đành phải chịu trong hoàn cảnh như thế này thôi.”
Theo bác sĩ Hồ Văn Hiền, người có gần 50 năm kinh nghiệm điều trị ở ngoại ô thủ đô Washington và có nhiều nghiên cứu liên quan đến những căn bệnh có nguyên do từ ô nhiễm không khí thì ô nhiễm không khí,trong đó đặc biệt là ô nhiễm bụi siêu mịn PM2.5, tức là những loại bụi siêu nhỏ, là một trong những nguyên nhân quan trọng gây ra các căn bệnh nan y.
Bác sĩ Hiền cho biết: “ Việt Nam hiện nay đang đi theo con đường của Trung Quốc vì Trung Quốc đã kỹ nghệ hóa trước chúng ta vài chục năm. Một cô bé Trung Quốc 8 tuổi được ghi nhận ở Trung Quốc là người bị ung thư phổi trẻ nhất ở nước này. Các nhà khoa học cho rằng các hạt bụi siêu mịn này sau khi đi qua đường hô hấp đã đọng lại ở trong phổi em bé và làm cho tế bào nó đột biến thành tế bào ung thư. Cơ quan quốc tế về khảo cứu ung thư đã chính thức công nhận rằng ô nhiễm không khí ngoài trời là có khả năng gây ung thư cho loài người và mỗi năm có chừng 20.000 trường hợp ung thư phổi, chiếm tới 15% các trường hợp ung thư phổi và ảnh hưởng này tác động đặc biệt đến một số đối tượng như trẻ em còn đang là bào thai trong bụng mẹ, thời điểm dậy thì của các thanh thiếu niên…”
Trên các diễn đàn, phần lớn mọi người đều bày tỏ lo ngại về tình trạng ô nhiễm không khí kéo dài tại Hà Nội. Những người có điều kiện thì mua máy lọc không khí để trong nhà sử dụng, và giá thành mặt hàng này đã tăng đáng kể trong thời gian gần đây. Những người không có điều kiện thì tranh thủ dịp cuối tuần đưa cả gia đình ra ngoại thành để ít nhất hai ngày được hít thở không khí sạch hơn so với ở Hà Nội. Anh Đặng Minh Hòa, một cư dân sinh sống ở quận Hoàn Kiếm cho biết: “Cuối tuần nào gia đình tôi cũng phải lên xe đi thật ra, ra các tỉnh lân cận vốn là quê của bạn bè hoặc người thân như Ninh Bình hay Phú Thọ chẳng hạn để vừa là đi dã ngoại vừa là tránh cái ô nhiễm ở Hà Nội. Mình sinh sống làm việc và các con học tập ở đây, không đi đâu được, nhưng ít nhất hai ngày cuối tuần đi xa còn thoát được ô nhiễm…”
Còn anh Đoàn Trần Thành, một Việt kiều mới từ Anh Quốc trở về Hà Nội vì việc gia đình, thì lại chia sẻ sự ngạc nhiên của mình: “Thật sự khi tôi về đây thì không khí quá là ô nhiễm, ở mức gần như là không thể thở nổi vì khói bụi. Môi trường thật sự là quá tệ. Nhưng tôi cũng rất ngạc nhiên khi ra đường thì thấy phần lớn mọi người đều không mang khẩu trang. Có thể họ chưa ý thức được những tác hại lâu dài do hít phải không khí ô nhiễm trong một thời gian dài.”
Theo bác sĩ Hồ Văn Hiền, không chỉ gây ra tác động lên những người bị bệnh tim và bệnh phổi khiến người bệnh chết yểu hay khiến tế bào đột biến gây ra các căn bệnh ung thư cho những người tiếp xúc trực tiếp,ô nhiễm không khí còn để lại những tác hại lâu dài cho nhiều thế hệ sau này.
“Ngay mấy chục năm sau nguy cơ ung thư vẫn còn tiếp tục, ví dụ như là đối với những phụ nữ có chất plastic PCB nó cao sau khi sinh thì có nguy cơ ung thu vú cả 20 năm sau và có khi sau cả vài thế hệ sau, đời cháu chắt dù sau này chúng ta đã cải thiện về môi trường, do tác động trên di thể, tức là ô nhiễm không khí đã tác động đến gene đối với các thế hệ mai sau,” bác sĩ Hiền cũng khuyến cáo thêm.
