Truyền thông nhà nước Trung Quốc đã gây áp lực lên Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn hôm 26/11 sau khi đảng cầm quyền ủng hộ cho độc lập của Đài Loan của bà bị thất bại nặng nề tại các cuộc bầu cử địa phương vào cuối tuần, trong khi các quan chức của đảng đang cố tìm hiểu về nguyên nhân thất bại, theo Reuters.
Bà Thái, người sẽ đối diện với cuộc bầu cử tổng thống trong hơn một năm nữa, đã từ chức chủ tịch Đảng Dân Tiến (DPP) hôm 24/11, sau khi thua Quốc Dân Đảng, vốn thân thiện với Trung Quốc, tại các thành phố trọng điểm trong cuộc bầu cử thị trưởng.
Đảng Dân Tiến hiện chỉ kiểm soát sáu thành phố và tỉnh, trong khi Quốc Dân Đảng có đến 15.
Han Kuo-yu, thị trưởng thuộc Quốc Dân Đảng mới đắc cử của thành phố cảng phía nam Cao Hùng và là người có uy tín nhất trong số những người chiến thắng của đảng này, cho biết ông sẽ mở lại liên lạc với Trung Quốc.
Bắc Kinh từng từ chối làm việc với chính quyền của bà Thái kể từ khi bà nhậm chức vào năm 2016, cáo buộc bà thúc đẩy cho sự độc lập chính thức của hòn đảo. Đây được xem là một lằn ranh đỏ đối với Trung Quốc, nơi vẫn coi hòn đảo tự trị dân chủ là một tỉnh ly khai của Trung Quốc.
Bà Thái nói rằng bà muốn duy trì hiện trạng với Trung Quốc, nhưng sẽ bảo vệ an ninh và dân chủ của Đài Loan, đặc biệt khi đối mặt với áp lực ngày càng tăng của Trung Quốc như việc mua chuộc các đồng minh ngoại giao của Đài Loan.
Trong cuộc tranh cử, bà Thái cũng cảnh báo sẽ chống lại những nỗ lực can thiệp của Trung Quốc và kêu gọi mọi người phải đứng lên vì dân chủ.
Trong một bài xã luận, tờ China Daily của Trung Quốc nói rằng bà Thái đã phớt lờ “lập trường hợp tác” của Bắc Kinh và đẩy mối quan hệ đi vào bế tắc, và rằng “lập trường ly khai của bà ấy đã khiến bà mất đi sự ủng hộ của người dân trên đảo”.
“Việc liên lạc và hợp tác xuyên eo biển giữa các chính quyền địa phương được dự kiến sẽ được tăng cường nhờ kết quả của cuộc bầu cử, mang lại nhiều cơ hội hơn và giúp làm sâu sắc thêm sự hiểu biết lẫn nhau”, tờ báo của Trung Quốc viết.
Quốc Dân Đảng đã cử các phái đoàn sang Trung Quốc kể từ khi bà Thái nhậm chức. Tại đây, họ đã được đón tiếp nồng nhiệt, và mối liên lạc này giờ đây có khả năng sẽ tăng lên.
Hung Mong-kai, một phát ngôn viên của Quốc Dân Đảng, nói rằng ông “chắc chắn” bây giờ sẽ có nhiều tương tác hơn với Trung Quốc.
Chiu Chui-cheng, Thứ trưởng Hội đồng đại lục của Đài Loan, nói với Reuters rằng chính phủ luôn hoan nghênh trao đổi với Trung Quốc, nhưng “những điều kiện tiên quyết chính trị” của Bắc Kinh đã cản trở những liên hệ đó.
“Chúng tôi luôn tích cực trong việc trao đổi giữa thành phố với thành phố với Trung Quốc đại lục, nhưng chính họ là người đặt ra giới hạn: họ đối xử với màu xanh da trời và màu xanh lá cây khác nhau”, ông nói, đề cập đến các màu sắc đại diện cho Quốc Dân Đảng và Đảng Dân Tiến.
Một tờ báo khác của Trung Quốc, Hoàn Cầu Thời Báo, trong bài xã luận nói rằng “tư tưởng cấp tiến cực đoan” của đảng Dân Tiến đã khiến đảng này lạc lối, mặc dù tờ báo này tuần trước đã gọi chính sách Trung Quốc của bà Thái là “chừng mực”.
Trợ tá thân cận của bà Thái, Chen Chu, tổng thư ký của Văn phòng tổng thống, nói rằng “không thể biện minh” cho kết quả yếu kém này và họ phải suy nghĩ lại kỹ càng.
“Chúng tôi phải chấp nhận bài học này từ mọi người”, bà viết trên trang Facebook cá nhân, mà không đưa ra bất kỳ giải pháp nào.
Thành viên cao cấp của Đảng Dân Tiến, nhà lập pháp Lo Chih-cheng, nói với Reuters rằng đảng đã không làm vừa lòng mọi người với cách tiếp cận chừng mực cả với Trung Quốc lẫn trong nước, và Đảng Dân Tiến cần suy nghĩ lại, và có thể, một chương trình cấp tiến hơn để tiếp cận những người ủng hộ chính.
“Đảng đang trong tình trạng hỗn loạn”, ông Lo nói, gợi ý rằng cách làm hài lòng mọi người sẽ giúp giành lại một số quốc gia nhỏ hơn mà Trung Quốc có quan hệ.
“Chúng tôi đã bị dồn vào góc tường mà không đánh lại. Và điều đó, một lần nữa, gây thất vọng cho những người ủng hộ chúng tôi”, ông nói.
Tuy nhiên, thị trường chứng khoán Đài Loan lại khởi sắc nhờ chiến thắng của Quốc Dân Đảng, với kỳ vọng về mối quan hệ tốt hơn với Trung Quốc.
Trung Quốc gần như không che giấu niềm vui về thất bại của đảng Dân Tiến. Khi được hỏi Bắc Kinh cảm thấy thế nào về kết quả bầu cử của Đài Loan, một nguồn tin có quan hệ thân cận với lãnh đạo Trung Quốc chỉ nói đơn giản với Reuters rằng: “Họ thực sự rất vui”.
