Rosneft Việt Nam BV, thuộc công ty dầu mỏ quốc gia Nga Rosneft, vừa lên tiếng bày tỏ lo ngại rằng công việc khoan dầu mới hợp tác với Việt Nam gần đây trong khu vực Biển Đông sẽ khiến Bắc Kinh nổi giận, Reuters dẫn hai nguồn tin trực tiếp am hiểu về tình hình cho biết ngày 17/5.
Trước đó vào ngày 15/5, Rosneft cho biết đơn vị tại Việt Nam đã bắt đầu khoan giếng LD-3P, thuộc mỏ khí ngoài khơi Lan Đỏ ở Lô 06.1, cách phía đông nam Việt Nam 370 km. Lô này nằm trong khu vực đường lưỡi bò chín đoạn mà Trung Quốc vạch ra, theo công ty nghiên cứu và tư vấn năng lượng Wood Mackenzie.
Khi được hỏi về tường thuật của Reuters trước đó về vụ khoan dầu này, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng nói: “Không có quốc gia, tổ chức, công ty hay cá nhân nào được phép thực hiện các hoạt động thăm dò hoặc khai thác dầu khí trong vùng biển thuộc thẩm quyền của Trung Quốc, khi không được phép của chính phủ Trung Quốc”.
Phát ngôn viên của Trung Quốc nói thêm trong cuộc họp báo ngày 17/5 rằng: “Chúng tôi kêu gọi các bên liên quan tôn trọng chủ quyền và quyền tài phán của Trung Quốc và không làm bất cứ điều gì có thể ảnh hưởng đến quan hệ song phương hoặc hòa bình và ổn định trong khu vực”.
Đường lưỡi bò 9 đoạn của Trung Quốc đánh dấu một khu vực rộng lớn ở Biển Đông mà nước này tuyên bố chủ quyền, bao gồm cả những khu vực rộng lớn là khu độc quyền kinh tế của Việt Nam.
Theo Reuters, đường lưỡi bò 9 đoạn của Trung Quốc làm cho yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh trở nên “mơ hồ”. Mặc dù vậy, những năm gần đây Trung Quốc gia tăng tuần tra và thực thi công lực trong khu vực, tuyên bố có các quyền lịch sử đối với nguồn tài nguyên và mọi thứ tại đây.
Các bản đồ khu vực cho thấy lô 06.1 nằm vào khoảng 85 km bên trong khu vực tranh chấp.
Hồi tháng 3, Việt Nam đã dừng một dự án khoan dầu ở lô “Cá Rồng Đỏ” gần đó, sau khi bị áp lực từ phía Trung Quốc, Reuters dẫn các nguồn tin cho biết.
Lô này được cấp phép cho tập đoàn năng lượng Tây Ban Nha Repsol.
Vẫn theo Reuters, Repsol đã yêu cầu Việt Nam phải bồi thường cho những thiệt hại từ việc dừng dự án.
Lo ngại sự việc tái diễn và áp lực từ phía Trung Quốc, công ty Nga Rosneft Việt Nam muốn việc khoan dầu ít gây chú ý nhất có thể, bất chấp tuyên bố của công ty mẹ, các nguồn tin cho Reuters biết.
Hôm 17/5, công ty mẹ của Rosneft Việt Nam nói việc khoan dầu của mình tại lô 06.1 nằm trong vùng lãnh hải của Việt Nam, và phù hợp với luật pháp Việt Nam.
Cả Bộ Ngoại giao Việt Nam lẫn Bộ Ngoại giao Nga đều không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.
PetroVietnam cảnh báo khó khăn
Cả hai công ty Rosneft và Gazprom của Nga đều có các dự án phát triển quan trọng trong vùng biển Việt Nam nằm trong khu vực mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền, Reuters dẫn lời ông Ian Storey, chuyên gia an ninh khu vực tại Viện ISEAS-Yusof Ishak của Singapore cho biết.
“Mặc dù các nhà ngoại giao Nga đã kín đáo bày tỏ quan ngại với các đối tác Mỹ rằng Trung Quốc có thể gây áp lực lên Moscow để chấm dứt các dự án này, nhưng cho đến nay Bắc Kinh đã kiềm chế chưa làm việc này vì quan hệ đối tác chiến lược ngày càng gần gũi hơn giữa hai nước”, ông Storey nói.
“Đây sẽ là một đòn nghiêm trọng đối với mối quan hệ đồng minh Trung-Nga đang phát triển nhanh chóng, nếu Bắc Kinh yêu cầu Moscow chấm dứt các dự án năng lượng ở Việt Nam”, chuyên gia của Viện ISEAS-Yusof Ishak nói thêm.
Trung Quốc đã trở thành điểm đến hàng đầu của Nga về xuất khẩu, phần lớn bởi vì Nga là nhà cung cấp dầu và khí đốt lớn nhất cho Trung Quốc, chủ yếu thông qua các đường ống dẫn dầu.
Việc khoan dầu ở mỏ khí Lan Đỏ trong lô 06.1 sẽ được thực hiện bằng cách sử dụng thiết bị “Hakuryu-5” của công ty Khoan dầu Nhật Bản, Reuters dẫn tuyên bố của Rosneft cho biết.
Hakuryu-5 đã được đưa đến khu vực tranh chấp vào ngày 6/5, theo dữ liệu công cụ theo dõi tàu Eikon của Thomson Reuters. Dữ liệu này vẫn ghi nhận thiết bị đang nằm ở lô 06.1 vào cuối ngày 16/5.
Việc khoan dầu có tầm quan trọng lớn đối với Việt Nam, vốn đang phải vật lộn để duy trì sản lượng dầu thô và khí đốt trong bối cảnh sản lượng từ các mỏ trọng điểm giảm và áp lực liên tục từ phía Trung Quốc ở các vùng biển tranh chấp.
Hồi tháng Tư, tập đoàn dầu khí quốc gia Việt Nam, PetroVietnam, cho biết căng thẳng hàng hải với Trung Quốc gây tổn hại cho các hoạt động thăm dò và khai thác ngoài khơi của tập đoàn trong năm nay.
Hà Nội và Bắc Kinh lâu nay vẫn tranh chấp về ranh giới hàng hải, một vấn đề được xem là “nhạy cảm” về chính trị ở Việt Nam.
