Super Tuesday là gì?
Super Tuesday (Siêu thứ Ba) là ngày 1 tháng 3, ngày mà các đảng viên Dân chủ và Cộng hòa tranh đua trong các cuộc bầu sơ bộ và bầu kín ở ít nhất 11 bang để đề cử ứng viên ra tranh chức Tổng thống. Cử tri khắp Hoa Kỳ chọn các ứng viên vào những ngày khác nhau trước đại hội đảng của họ vào tháng 7. Ngày thứ ba này được gọi là Super Tuesday bởi vì đây là ngày diễn ra nhiều cuộc dự tranh để được đề cử nhất trong lịch tranh cử.
Ai đi bỏ phiếu?
Các cuộc bầu sơ bộ của các cử tri Cộng hòa và Dân chủ được tổ chức ở các bang Alabama, Arkansas, Colorado, Georgia, Massachusetts, Minnesota, Oklahoma, Tennessee, Texas, Vermont và Virginia.
Các cuộc họp bầu kín được tổ chức cho đảng Cộng hòa ở Alaska và Wyoming.
Đảng viên Dân chủ ở đảo Samoa của Mỷ và đang viên dân chủ đang sinh sống ở nước ngoài cũng có thể bỏ phiếu vào ngày thứ ba này.
Vì sao đây lại là ngày quan trọng như vậy?
Các phiếu bầu trong ngày Super Tuesday chiếm khoảng 1 phần 4 toàn bộ số đại biểu được chọn trong các cuộc bầu sơ bộ. Đây là ngày bỏ phiếu lớn nhất và duy nhất về số phiếu đại biểu dành cho các ứng viên.
Vì sao các ứng viên lại muốn tranh thủ phiếu đại biểu – chứ không phải phiếu tiểu bang?
Các ứng viên thắng nhờ thu được một số cụ thể các đại biểu sẽ đề cử họ tại đại hội đảng vào cuối năm nay. Đối với phe Dân chủ, con số đó là 2 ngàn 383 đại biểu. Đối với phe Cộng hòa, con số là 1 ngàn 237 đại biểu.
Theo luật, mọi bang trong ngày Super Tuesday đều phải phân chia số đại biểu theo tỷ lệ. Các ứng viên vẫn có thể thắng số đại biểu nếu họ không thắng cả tiểu bang.
Các ứng viên tìm cách thắng số tiểu bang bởi vì sẽ được tiếng tốt trong giới truyền thông và cử tri nhưng chung cuộc điều quan trọng là thắng đủ số đại biểu thì mới được sự đề cử của đảng.
Vì sao lại được gọi là cuộc bầu sơ bộ SEC?
Từ này thực ra là để đề cập đến một môn thể thao Mỹ. Nhiều bang tổ chức bầu cử vào ngày thứ Ba có các đội bóng bầu dục chơi trong Hội nghị Đông nam Southeastern Conference (SEC); tuy nhiên, một số bang khác bỏ phiếu ngày thứ Ba không có liên hệ gì với tổ chức đó và không có ý nghĩa chính trị chính thức.
Super Tuesday sẽ thay đổi cuộc đua tổng thống của đảng Cộng hòa ra sao?
Vẫn còn tới 5 ứng viên trong đảng Cộng hòa ra tranh cử - càng được nhiều phiếu đại biểu, thì càng khó về mặt toán học đối với số ứng viên để được đề cử. Một số ứng viên về sau cách xa những người dẫn đầu đã bỏ cuộc. Có thể những người khác cũng sẽ làm như vậy sau cuộc bỏ phiếu ngày 1 tháng 3.
Ông William Galston, một giảng viên kỳ cựu về nghiên cứu quản trị tại Viện Brookings, nói: “Đối với các đảng viên Cộng hòa không hài lòng với triển vọng đề cử nhà tỷ phú đang dẫn đầu phe Cộng hòa Donald Trump, vẫn còn chút ít thời gian còn lại nhưng đồng hồ đang điểm giờ.”
Super Tuesday là một cơ hội để những đối thủ của ông Trump thắng các bang bầu sơ bộ - và các đại biểu kèm theo các chiến thắng đó. Thắng được càng nhiều đại biểu, thì họ lại càng có thể chống lại ông Trump được đề cử.
Nó sẽ thay đổi cuộc đua phía đảng Dân chủ ra sao?
Cho đến nay, cựu ngoại trưởng Hillary Clinton đã thắng cuộc bầu cử sơ bộ ở bang South Carolina và Thượng nghị sĩ Bernie Sanders của bang Vermont thắng cuộc bầu cử sơ bộ ở New Hampshire. Ông Sanders suýt đánh bại bà Clinton ở Iowa và Nevada. Con số lớn đại biểu dành được có thể đem lại một động lực lớn cho một trong các ứng viên trong cuộc đua 2 người này.
Những bang nào là quan trọng nhất cần theo dõi?
Texas là một chiến trường chủ chốt, với tiểu bang miền nam này được dành số đại biểu cao nhất trong các bang bỏ phiếu vào ngày thứ Ba.
Về phía đảng Cộng hòa, một số cuộc thăm dò cho thấy thượng nghị sĩ Ted Cruz sẽ thắng tại bang nhà của mình. Các cuộc thăm dò khác cho thấy ông chạy đua xít xao với ông Donald Trump.
Ông John Feehery, một sách lược gia của đảng Cộng hòa, nói: “Tôi muốn thấy ai thắng bang Texas bởi vì tôi nghĩ kết qua sẽ cho chúng ta biết nhiều về tương lai của đảng và điều gì sẽ xảy ra cho ông Ted Cruz.”
Đối với phe Dân chủ, hãy trông đợi bà Clinton đạt được thành quả tốt tại các bang miền nam với tỷ lệ lớn cử tri người Mỹ gốc Phi châu. Ông Sanders theo dự kiến sẽ thắng ở bang nhà Vermont vào ngày thứ Ba.
Tiếp theo là gì?
Một số ít các bang sẽ tổ chức bầu sơ bộ và bầu kín vào ngày 5 và 6 tháng 3.
Một vòng bỏ phiếu quan trọng khác sẽ diễn ra vào ngày 8 và 15 tháng 3 với các cuộc tranh đua để giành một số lớn đại biểu.
Nhiều đảng viên Cộng hòa đang trông chờ vòng này để xem ai còn ở lại trong cuộc đua và có thể chống lại với người dẫn đầu là ông Donald Trump.
Theo phân tích gia chính trị Stu Rothenberg, thượng nghị sĩ Florida Marco Rubio phải sống sót cho đến giữa tháng 3, là lúc diễn ra các cuộc bầu sơ bộ ở Ohio, Illinois, Florida. Một số các bang đó là các cuộc bầu sơ bộ trong đó người thắng đạt hết số đại biểu.”
Về phía đảng Dân chủ, ông Sanders có thể được lợi thế nhờ một sự thay đổi về địa lý trong việc bỏ phiếu.
Ông Rothenberg nói, “Một khi chúng ta ra khỏi các bang với số người Mỹ gốc Phi châu chiếm 35, 40, 45 phần trăm số phiếu bầu sơ bộ của đảng Dân chủ, thì ông Bernie Sanders sẽ khá hơn.”
