Việt Nam và Philippines hoan nghênh việc Thượng Viện Mỹ thông qua nghị quyết kêu gọi Trung Quốc rút giàn khoan Hải Dương và các lực lượng bảo vệ ra khỏi vị trí tranh cãi hiện nay ở Biển Đông.
Thượng Viện Hoa Kỳ tối 10/7 thông qua nghị quyết 412 do thượng nghị sĩ Robert Menendez đề xướng tái khẳng định sự ủng hộ của chính phủ Mỹ đối với quyền tự do hàng hải và việc sử dụng hải phận-không phận ở khu vực Châu Á-Thái Bình Dương theo đúng luật pháp quốc tế, trong đó đích danh kêu gọi Trung Quốc tránh các hoạt động trái với Công ước về các Quy định quốc tế Ngăn ngừa Xung đột Trên biển và trả lại nguyên trạng Biển Đông như trước ngày 1/5, tức trước thời điểm giàn khoan 981 xuất hiện ở khu vực Hà Nội nói thuộc vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam.
Vietnamnet dẫn lời phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Việt Nam, Lê Hải Bình, ngày 11/7 cho biết Hà Nội hoan nghênh động thái này của giới lập pháp Hoa Kỳ.
Ông Bình nói thêm rằng Việt Nam hy vọng các nước trong và ngoài khu vực, kể cả Mỹ, sẽ tiếp tục có đóng góp mạnh mẽ, thực tế, và hữu hiệu đối với hòa bình, ổn định, an ninh-an toàn, và tự do hàng không-hàng hải trong vùng.
Trước đó, Bộ Ngoại giao Việt Nam từng thúc giục Hoa Kỳ có hành động thực tế hơn nữa trong vấn đề Biển Đông.
Cùng với Việt Nam, Philippines hôm 13/7 cũng lên tiếng hoan nghênh việc Thượng viện Mỹ thông qua Nghị quyết đả kích hành động dùng võ lực ở Biển Đông.
Văn phòng Tổng thống Philippines nói Nghị quyết này khẳng định quan hệ đối tác chiến lược lâu dài giữa Manila với Washington và ủng hộ các nỗ lực gia tăng giữa những nước thành viên Hiệp hội Đông Nam Á trong việc tiến tới một Bộ Quy tắc Ứng xử Biển Đông mang tính cưỡng hành.
Chính phủ Trung Quốc chưa có phản ứng chính thức về việc này.
Trước bản đồ đường lưỡi bò của Trung Quốc dành chủ quyền gần như trọn Biển Đông, Philippines mấy tháng trước đã đệ đơn kiện Bắc Kinh ra trước tòa án trọng tài quốc tế.
Tòa ở The Hague ra thời hạn cho Trung Quốc trước giữa tháng 12 năm nay phải nộp các lập luận phản biện. Tuy nhiên, Trung Quốc từ chối không tham gia tiến trình vụ kiện.
Sau khi Bắc Kinh đưa giàn khoan Hải Dương vào vùng biển Việt Nam có tuyên bố chủ quyền ở Hoàng Sa, chính phủ Hà Nội loan báo đang cân nhắc đến việc kiện Trung Quốc, nhưng đang chờ thời điểm thích hợp.
Các chuyên gia đã khuyến cáo rằng thái độ chần chừ có thể khiến Việt Nam đánh mất cơ hội vàng trong việc bảo vệ chủ quyền trước các bước tiến nhất quyết không khoan nhượng từ Bắc Kinh.
Nguồn: Inquirer/PhilStar, Thanh Nien News, Vietnamnet.
