Các nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ và Nga đã không đạt được đột phá lớn nào trong các cuộc đàm phán về Ukraine hôm 21/1 nhưng đồng ý tiếp tục đàm phán để tìm cách giải quyết cuộc khủng hoảng vốn làm dấy lên lo ngại về xung đột quân sự.
Sau cuộc hội đàm tại Geneva, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cảnh báo sẽ có phản ứng ‘nhanh chóng, nghiêm trọng’ nếu Nga xâm lược Ukraine. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết Moscow vẫn đang chờ trả lời bằng văn bản đối với yêu cầu đảm bảo an ninh của Nga.
Nhưng cả hai bên đều cho biết họ sẵn sàng đối thoại thêm, và ông Blinken thấy có cơ sở để hy vọng các mối quan tâm về an ninh của nhau có thể được giải quyết.
“Dựa trên các cuộc thảo luận mà chúng tôi đã có – các cuộc trò chuyện mở rộng - trong tuần qua và hôm nay tại Geneva, tôi nghĩ rằng có cơ sở và phương tiện để giải quyết một số quan ngại của nhau về an ninh,” ông Blinken nói.
Ông mô tả các cuộc đàm phán là ‘thẳng thắn và thực chất’ và cho biết Nga hiện đang đối mặt với lựa chọn.
“Họ có thể chọn con đường ngoại giao để dẫn đến hòa bình và an ninh, hoặc con đường chỉ dẫn đến xung đột, hậu quả nghiêm trọng và bị cộng đồng quốc tế lên án,” ông Blinken nói với các phóng viên và nói thêm ngoại giao là lựa chọn tốt hơn.
“Chúng tôi đã nói rõ – nếu bất kỳ lực lượng quân sự Nga nào vượt qua biên giới Ukraine, đó là cuộc xâm lược mới. Nó sẽ được đáp trả một cách đoàn kết, mạnh mẽ và nhanh chóng từ phía Mỹ cùng với các đối tác và đồng minh.”
Ông Lavrov nói quả bóng đang ở trong sân của Washington.
Mô tả cuộc họp là cởi mở và hữu ích, ông nói Moscow sẽ biết các cuộc đàm phán có đi đúng hướng hay không một khi họ nhận được phản hồi bằng văn bản từ Mỹ đối với các yêu cầu an ninh sâu rộng của họ.
Các yêu sách của Nga bao gồm NATO ngừng mở rộng về phía đông và cam kết Ukraine sẽ không bao giờ được phép gia nhập liên minh quân sự phương Tây này.
“Tôi không thể nói liệu chúng ta đang đi đúng hướng hay sai hướng. Chúng tôi sẽ biết khi nhận được phản ứng trên giấy tờ của Mỹ về tất cả các điểm trong đề xuất của chúng tôi,” ông Lavrov nói.
Tatiana Stanovaya, người đứng đầu công ty phân tích chính trị R.Politik, bình luận trên Telegram: “Tất nhiên, đây là một phần của cái bẫy, bởi vì bất kỳ phản hồi bằng văn bản nào như vậy sẽ được dùng để làm suy yếu vị thế đàm phán của Mỹ”.
Ông Blinken cho biết ông dự kiến sẽ chia sẻ với Nga ‘chi tiết hơn những quan ngại và ý tưởng của chúng tôi và bằng văn bản vào tuần tới’ và cho biết ông và ông Lavrov đã ‘đồng ý thảo luận thêm sau đó’.
Nga và Mỹ có thể tổ chức một cuộc họp khác vào tháng tới để thảo luận về các yêu sách của Moscow về đảm bảo an ninh, hãng tin RIA của Nga dẫn một nguồn tin trong phái đoàn Nga cho biết.
Ông Lavrov nói Nga có những lo ngại riêng, ‘không phải các mối đe dọa được dựng lên, mà là thực tế mà không ai che giấu – tuồn vũ khí cho Ukraine, gửi hàng trăm cố vấn quân sự phương Tây’.
Khi được hỏi về khả năng tổ chức hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Joe Biden, ông Lavrov tỏ ra thận trọng.
“Đừng nói trước, Tổng thống Putin luôn sẵn sàng tiếp xúc với Tổng thống Biden, rõ ràng những cuộc tiếp xúc này cần phải được chuẩn bị nghiêm túc,” ông nói.
Ông Blinken nói về một cuộc gặp khả dĩ khác giữa ông Biden và ông Putin: “Nếu chúng tôi kết luận, và phía Nga kết luận, rằng cách tốt nhất để giải quyết mọi thứ là tiếp tục thảo luận, chúng tôi chắc chắn sẽ chuẩn bị.”
Hy vọng của Washington về việc xây dựng mặt trận thống nhất để đối đầu với Moscow đã trở nên phức tạp với phát biểu của ông Biden tại cuộc họp báo hôm 19/1 rằng các đồng minh có thể bị chia rẽ về cách phản ứng trước ‘cuộc xâm nhập nhỏ’ của Nga vào Ukraine.
Trước đó, ông Blinken đã bay qua châu Âu để cố gắng có được cam kết của các đồng minh sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế lên Nga nếu nước này xâm lược Ukraine.
Tại Kiev hôm 19/1, ông Blinken đảm bảo Ukraine sẽ có sự hỗ trợ của Mỹ. Ông Blinken, trước khi gặp các quan chức Đức, Pháp và Anh tại Berlin hôm 20/1, nói ông Putin có thể sắp ra lệnh xâm lược Ukraine
