Một ứng cử viên tổng thống của phe đối lập Đài Loan cam kết theo đuổi mối quan hệ ổn định, khả đoán và lâu bền với Trung Quốc nếu đắc cử trong cuộc bầu cử vào năm tới. Theo tường thuật của thông tín viên Victor Beattie của đài VOA, bà Thái Anh Văn, Chủ tịch Đảng Dân Tiến, cho biết tại một cuộc diễn thuyết ở Washington rằng có một sự đồng thuận ở Đài Loan là nên duy trì hiện trạng.
Phát biểu tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS) ở Washington hôm thứ tư, bà Thái Anh Văn nói rằng việc duy trì một mối quan hệ hoà bình và ổn định với Trung Quốc là vô cùng quan trọng đối với Đài Loan. Bà cam kết, nếu đắc cử vào tháng giêng tới đây, bà sẽ đại diện cho toàn dân Đài Loan và theo đuổi những mối quan hệ xuyên eo biển mà bà mô tả là “nhất quán, có thể tiên đoán và lâu bền” với Hoa Lục.
"Việc thực thi chính sách xuyên eo biển phải vượt qua lập trường của một đảng phái chính trị và tổng hợp những quan điểm khác nhau. Một nhà lãnh đạo phải xem xét tới sự đồng thuận của công chúng khi làm ra quyết định. Chúng tôi có một sự đồng thuận rộng rãi ở Đài Loan và đó là duy trì hiện trạng."
Bà Thái Anh Văn cho biết, nếu được đắc cử, bà sẽ ủng hộ cho việc đặt ra luật lệ để có một tập hợp đầy đủ của các nguyên tắc chi phối sự giao lưu và thương thuyết giữa hai bờ eo biển Đài Loan. Bà nói rằng những hiệp định với Bắc Kinh đang được thương lượng hoặc đang được quốc hội Đài Loan duyệt xét sẽ được duyệt xét lại hoặc thương thuyết lại dựa trên luật mới.
Quốc Dân Đảng đương quyền của Tổng thống Mã Anh Cửu muốn có những mối quan hệ gần gũi hơn với Bắc Kinh, nhưng nhà phân tích Bruce Jacobs của Đại học Monash ở Australia cho biết trong sự suy nghĩ của nhiều người thì Hoa Lục đã được hưởng lợi nhiều nhất từ chính sách đó.
"Chính phủ hiện nay nói rằng Đài Loan là một phần của Trung Quốc và đó là một điều mà xét theo khía cạnh lịch sử thì không có cơ sở thật sự để khẳng định như vậy, nhưng sự khẳng định này được đưa ra với ý nghĩa là Đài Loan muốn có một mối quan hệ gần gũi hơn với Trung Quốc. Trên thực tế, chính sách này không mang lại kết quả. Trung Quốc đã cho chính phủ của ông Mã Anh Cửu rất ít, mặc dù họ đã có những sự nhượng bộ nào đó; và tôi nghĩ rằng một trong những lý do khiến chính phủ Mã Anh Cửu không được dân chúng ủng hộ là họ đã áp dụng phương pháp tiếp cận vô lý như vậy đối với Trung Quốc. Tôi tin rằng bà Thái Anh Văn sẽ có được sự ủng hộ mạnh mẽ của người dân Đài Loan nếu bà thúc đẩy cho những chính sách mới."
Giáo sư Jacobs cho biết bà Thái Anh Văn chưa bao giờ tán thành điều được gọi là “sự đồng thuận năm 1992”, theo đó Đài Loan và Trung Quốc chấp nhận là chỉ có một nước Trung Quốc.
Bà Thái Anh Văn cho biết trong lúc ủng hộ cho những sự giao lưu và đối thoại xây dựng với Trung Quốc, bà sẽ làm cho tiến trình này có tính chất dân chủ và minh bạch và sẽ bảo đảm là những lợi ích kinh tế được chia sẻ một cách đồng đều.
Nhà lãnh đạo chính trị Đài Loan này cũng nói rằng để Đài Loan có thể là một đối tác đáng tin cậy trong nền an ninh khu vực, đảo quốc này phải đầu tư vào lãnh vực quốc phòng để có được khả năng răn đe khả tín.
"Vì mối đe dọa quân sự và an ninh mà Đài Loan đối mặt mỗi lúc một tăng, cho nên sự phát triển những khả năng bất cân xứng -- bao gồm việc tăng cường quan hệ quân sự với các nước thân hữu, tăng cường sự huấn luyện cho nhân viên quân sự về cơ cấu quân đội hiện đại và mua sắm những trang thiết bị quốc phòng cần thiết, là những bộ phận thiết yếu của chiến lược răn đe của chúng tôi."
Ông Bill Sharp, một chuyên gia về Đài Loan của Đại học Hawaii-Pacific, nói rằng Đảng Dân Tiến đang ra sức làm vui lòng cả Washington lẫn Bắc Kinh, không tạo ra tình huống đột ngột và không tranh thủ độc lập cho Đài Loan. Ông nói rằng dưới thời Tổng thống Trần Thuỷ Biển của Đảng Dân Tiến, Đài Loan đã mưu tìm độc lập thoát khỏi Trung Quốc, nhưng giới lãnh đạo hiện nay cần phải có một cái nhìn thực tế hơn.
"Họ muốn nắm quyền trở lại và họ nhận thức được là nếu họ cổ võ cho độc lập thì việc đó sẽ làm cho nhiều người ở Đài Loan cảm thấy bất an. Có một số người ở Đài Loan muốn như vậy, nhưng tôi tin rằng tỉ lệ đó rất thấp, cũng giống như có một số người ở Đài Loan muốn thống nhất với Trung Quốc vào lúc này, nhưng trong cả hai trường hợp, tỉ lệ của họ rất thấp."
Giáo sư Sharp cho biết ông tin là cuộc vận động bầu cử sắp tới ở Đài Loan sẽ dựa trên các vấn đề quốc nội, như kinh tế, chứ không phải các mối quan hệ với Trung Quốc.
