Tổng thống Obama trấn an các đối tác Ảrập ở vùng Vịnh rằng Hoa Kỳ sẽ đứng về phía họ chống lại những vụ tấn công từ bên ngoài và tăng cường hợp tác an ninh trước những mối đe dọa bao gồm Iran và các phần tử cực đoan bạo động. Hôm qua, ông Obama đã họp với các nhà lãnh đạo vùng Vịnh tại Trại David, nơi nghỉ mát của tổng thống bên ngoài thủ đô Washington.
Những lời trấn an không đi đến mức một thỏa thuận quốc phòng chính thức như mong muốn của một số nước vùng Vịnh, nhưng chứa đựng thông điệp mà họ muốn nghe từ phía Tổng thống Obama vào một thời điểm mà các quốc gia cảm thấy bị đe dọa bởi vai trò của Iran trong khu vực và vì sự nổi lên của các nhóm cực đoan.
Tổng thống Obama gọi cuộc họp cấp cao là một thành công. Lời cam kết ông đưa ra với các đối tác vùng Vịnh là rõ ràng: “Hoa Kỳ sẽ đứng cạnh các đối tác trong vùng Vịnh chống lại tấn công từ bên ngoài và sẽ tăng cường và mở rộng công cuộc hợp tác mà chúng ta đã có khi nói về nhiều thách thức hiện hữu trong khu vực.”
Để hỗ trợ cho lời cam kết đó, tổng thống đã để xuất một danh sách các lãnh vực mà Hoa Kỳ sẽ tăng cường sự hiện tác vốn dĩ đã vững mạnh với quân đội của các quốc gia Ảrập trong vùng Vịnh. Thêm các cuộc diễn tập chung, tăng tốc việc bán vũ khí, và Hoa Kỳ giúp xây dựng một hệ thống phòng thủ phi đạn mang tính phối hợp hơn.
Một thông cáo chung công bố vào cuối cuộc họp cấp cao nói rằng Hoa Kỳ sẵn sàng hợp tác với các quốc gia vùng Vịnh để ngăn ngừa và đối đầu với một mối đe dọa từ bên ngoài đối với sự toàn vẹn lãnh thổ của bất cứ đối tác nào trong vùng Vịnh.
Giống như chính cuộc họp thượng đỉnh, thông cáo có mục đích giải tỏa những mối quan ngại của các quốc gia vùng Vịnh cho rằng Hoa Kỳ tách rời khỏi khu vực giữa những đe dọa của Iran.
Hoài nghi
Các quốc gia vùng Vịnh tỏ ý hoài nghi các nỗ lực của Tổng thống Obama nhằm đạt được một thỏa thuận hạt nhân với Iran, và nhà lãnh đạo Hoa Kỳ đã dành phần lớn thời giờ trong ngày hôm qua để giải thích quan điểm của ông, rằng một thỏa thuận, nếu đạt được sẽ làm cho toàn bộ khu vực an toàn hơn.
Tổng thống Obama nói các nhà lãnh đạo vùng Vịnh đã không che giấu mối quan ngại rằng một thỏa thuận hạt nhân có thể giúp Iran tài trợ nhiều hơn để gây xáo trộn trong khu vực của họ.
Ông nói: “Một số nước có bày tỏ mối lo ngại rằng có thêm các nguồn lực, thông qua việc giảm bớt chế tài, thì có thể Iran sẽ tuồn phần lớn các nguồn lực này vào các hoạt động gây bất ổn thêm.”
Các giới chức Hoa Kỳ nói lời trấn an của Tổng thống là một sự cam kết vững mạnh hơn so với những gì Hoa Kỳ có với phần lớn các đối tác khác.
Cuộc họp cấp cao đã khởi đầu không được suôn sẻ, vì chỉ có 2 trong 6 quốc gia vùng Vịnh gửi các vị nguyên thủ đi phó hội. Việc Quốc vương Ảrập Xê-út bãi bỏ chuyến đi được nhiều người diễn dịch là một cử chỉ tỏ ý khinh thị.
Nhưng hồi khuya hôm qua, vị ngoại trưởng của Ảrập Xê-út có vẻ lạc quan và gọi đó là một ngày cực kỳ hữu ích. Ông nói chính phủ của ông sẽ chờ đợi và theo dõi các cuộc thương nghị hạt nhân trước khi phán xét chúng.
