Joyce Huang & Bill Ide
Trong khi nhà chức trách Trung Quốc tiếp tục điều tra nguyên do các vụ nổ lớn ở thành phố Thiên Tân miền đông bắc, họ cũng xem xét các hoạt động chữa lửa và an toàn bến cảng ở thành phố này. Hoàng Long trình bày chi tiết:
Hai vụ nổ lớn, xảy ra hồi khuya thứ Tư vừa qua gần một nhà kho chứa hóa chất nguy hiểm trong khu công nghiệp của thành phố Thiên Tân, đã làm thiệt mạng ít nhất 50 người và làm cho 700 người bị thương.
Trong số thương vong có cả nhóm đầu tiên gồm hơn 30 nhân viên cứu hỏa, một chục người đã ùa vội vào để dập tắt một đám cháy. Nhiều người nay đã chết hay mất tích.
Một số chuyên gia nói các nhân viên cứu hỏa đó, không có khái niệm về nguyên do gây ra đám cháy trong khi chữa lửa, có thể đã làm cho mọi sự tệ hại hơn bằng cách xịt nước vào các hóa chất độc hại và châm ngòi cho các vụ nổ.
Nhà kho chứa chủ yếu chất ammonium nitrate, một hóa chất rất dễ cháy được dùng trong chất nổ, và potassium cùng calcium, trong số các hóa chất nguy hiểm, theo lời của cảnh sát.
Ông Uông Bỉnh Quân, giáo sư hóa học tại trường Đại học Quốc gia Thanh Hoa nói:
“Calcium carbide sẽ có phản ứng với nước để tạo ra chất acetylene. Cơ bản, acetylene có thể dễ bốc cháy nhờ bất cứ nguồn lửa nào. Nếu khối lượng vừa lớn, thì có thể châm ngòi cho một vụ nổ khổng lồ.”
Một vụ cháy lớn như vậy, do hóa chất nổ châm ngoài, vượt ra ngoài khả năng của nhiều nhân viên chữa cháy. Ông Hao-giang Tay, phó chủ tịch chi nhánh ở Malaysia của Viện Kỹ sư Chữa cháy, nói rằng trước hết những người tiếp cứu đầu tiên lẽ ra không nên để ở lại một mình để đối phó với các vụ nổ.
Ông Tay nói, “Thực ra họ tìm cách xử lý đám cháy. Bom và các vụ nổ lẽ ra nằm trong phạm vi trách nhiệm của đội chống bom, các đội chống bom đặc biệt hoặc của cảnh sát hay của quân đội.”
Một toán gồm 217 chuyên gia quân sự, hạt nhân và sinh hóa, cùng với một nhóm thuộc văn phòng ở Bắc Kinh của Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế, đã được phái đến hiện trường, theo giới chức của Tân Hoa Xã.
Những mối quan ngại cũng đã được nêu ra về vấn đề an toàn bến cảng trong khi Thiên Tân sẽ trở thành hải cảng của khu vực đô thị rộng lớn được quy hoạch quanh Bắc Kinh.
Các vụ nổ hôm thứ Tư đã khiến nhiều người nêu nghi vấn vì sao một cơ sở chứa những khối lượng hóa chất dễ bốc hơi lớn như thế lại không được đưa đến một khu vực cô lập hơn.
Ông Taay thuộc Viện Kỹ sư Chữa cháy ở Malaysia nói:
“Bộ kế hoạch phải cứu xét điều đó và nói phải có sự cách ly. Phải có một khu đệm. Nếu chúng đươc xây cách rất xa, thì đương nhiên thiệt hại sẽ được hạn chế bên trong nơi xảy ra tai nạn thôi.”
Tại một cuộc họp báo hôm thứ Sáu, giới hữu trách nói công ty Ruihai International đóng vai chính trong tai nạn này, đã được chấp thuận cho tân trang nhà kho vào cuối năm 2012 để có thể được sử dụng như một cơ sở chứa hàng tạm cho các vật liệu nguy hiểm.
Các giới chức cũng đã nói rằng sự phá hủy to lớn do vụ nổ gây ra đang gây trở ngại cho các cuộc điều tra. Họ nói thông tin trái ngược nhau của giới quản lý công ty và giới hữu trách hải quan cũng khiến họ khó nhận diện được đích xác hóa chất nào và chất liệu nguy hiểm nào ở trong nhà kho vào lúc xảy ra vụ nổ. Các giới chức nói trung bình nhà kho chứa khoảng 50 ngàn tấn chất liệu nguy hiểm.
Đối thoại Trung Quốc, một trang web song ngữ Anh-Hoa tập trung vào các vấn đề môi trường, nói rằng trong năm 2013, Viện Khoa học Bảo vệ Môi trường Thiên Tân đã tiến hành một cuộc thẩm định ảnh hưởng môi trường của nhà kho. Cuộc duyệt xét nêu bật những nguy cơ do các chất liệu này đề ra, nhưng nói thêm rằng rủi ro về bất cứ tai nạn nào xảy ra nằm trong giới hạn có thể chấp nhận được.
Bản phúc trình cũng nói đáp lại 130 câu hỏi, 100 phần trăm đồng ý rằng địa điểm này là thích hợp và 52 phần trăm cảm thấy các biện pháp bảo vệ môi trường của kho chứa là đầy đủ.
Bản phúc trình không nói ai là người trả lời các câu hỏi, và nay dưới ánh sáng của sự việc đã xảy ra, có phần chắc nhiều người sẽ hỏi vì sao là làm cách nào mà bản thẩm định đã được phê chuẩn.
