Mỹ 'quan ngại sâu sắc' về khu vực phòng không Trung Quốc

Phó Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden một lần nữa bày tỏ mối quan tâm của Washington đối với vùng nhận dạng phòng không mà Trung Quốc thiết lập hồi gần đây, trong lúc ông bắt đầu chuyến công du Á châu với các cuộc thảo luận tại Tokyo.

Ông Biden nói với tờ Asahi Shimbun rằng Washington tiếp tục “quan tâm sâu sắc” đối với vùng phòng không bao phủ cả không phận của quần đảo mà Nhật Bản, một nước đồng minh của Mỹ, cũng tuyên bố có chủ quyền.

Vị phó tổng thống của Mỹ nói rằng động thái đó cho thấy rõ là Trung Quốc và Nhật Bản cần phải “thiết lập cơ chế quản lý khủng hoảng và các biện pháp xây dựng niềm tin để hạ thấp các mối căng thẳng.”

Ông Biden sáng sớm hôm nay đã họp với Phó Thủ tướng Nhật Bản Taro Aso. Sau đó, ông sẽ hội kiến Thủ tướng Shinzo Abe, trước khi lên đường đi Bắc Kinh vào thứ tư.

Ông Tomohiko Taniguchi, một viên phụ tá của Thủ tướng Abe, cho đài VOA biết rằng Washington và Tokyo đồng ý với nhau về cách thức xử lý tình hình với Trung Quốc, một tình hình mà ông gọi là nghiêm trọng.

"Đây không còn là một vấn đề giữa Nhật Bản và Trung Quốc vì vùng phòng không đó bao gồm phần lớn Biển Đông Trung Hoa. Đây là thách đố nghiêm trọng nhất đối với các qui phạm được quốc tế công nhận về quyền tự do di chuyển trong không trung và tự do hàng hải trên biển."

Một số người ở Nhật muốn Hoa Kỳ có lập trường cứng rắn hơn đối với vụ tranh chấp biển đảo giữa Tokyo với Bắc Kinh. Washington không có lập trường chính thức đối với chủ quyền của những hòn đảo này, nhưng các giới chức Mỹ nói rằng quần đảo này thuộc phạm vi áp dụng của một hiệp ước phòng thủ chung, theo đó Hoa Kỳ có bổn phận bảo vệ Nhật Bản nếu nước này bị tấn công.

Hôm nay, Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản, ông Yoshihide Suga, cho biết ông tin chắc là ông Biden sẽ đưa ra một thông điệp mạnh mẽ khi đến thăm Bắc Kinh.

"Chúng tôi đã siết chặt mối quan hệ đồng minh Mỹ-Nhật kể từ khi Trung Quốc lập ra vùng nhận dạng phòng không và tôi nghĩ rằng ông Biden sẽ nói với Trung Quốc rằng những hành động của Trung Quốc sẽ đơn phương thay đổi hiện trạng của khu vực này và hành động như vậy là nguy hiểm và không thể chấp nhận được."

Hoa Kỳ không ngớt bác bỏ vùng phòng không mới của Trung Quốc. Tuần trước, quân đội Mỹ đã phái 2 chiếc oanh tạc cơ B-52 bay vào vùng đó mà không hề lý gì tới những đòi hỏi của Trung Quốc là tất cả các máy bay bay vào vùng đó phải thông báo lý lịch cho họ.

Tuy nhiên, các giới chức ở Washington đề nghị các hãng máy bay thương mại tuân thủ những đòi hỏi của Trung Quốc để bảo đảm an toàn cho hành khách. Một số người xem khuyến nghị đó là một sự nhượng bộ đối với đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc.

Hôm qua, phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Jay Carney bác bỏ quan điểm đó và nói rằng Hoa Kỳ tiếp tục xem những đòi hỏi của Trung Quốc là bất hợp pháp.

Một thông cáo của Tòa Bạch Ốc cũng cho biết Phó Tổng thống Biden sẽ nêu lên vấn đề vùng phòng không khi ông gặp Chủ tịch Tập Cận Bình và các giới chức khác của Trung Quốc.

Hôm nay, tờ Hoàn cầu Thời báo do Đảng Cộng Sản kiểm soát cho biết trong một bài bình luận là nếu ông Biden “muốn có một chuyến viếng thăm Trung Quốc thành công”, ông không nên công khai bày tỏ sự ủng hộ đối với những yêu sách của Tokyo.

Chặng dừng chân của ông Biden ở Tokyo là chặng đầu tiên của chuyến công du Á châu trong 6 ngày. Thứ năm tuần này, ông sẽ đến thăm Nam Triều Tiên, là nước cũng cảm thấy phẫn nộ vì vùng phòng không mới của Trung Quốc.

Theo dự liệu, phó Tổng thống Biden sẽ hội kiến Tổng thống Nam Triều Tiên Park Guen Hye và đi thăm Vùng phi quân sự chia đôi hai miền Triều Tiên trước khi quay về Washington.