Các giới chức Hoa Kỳ cho biết chiếc máy bay chở khách của hãng Malaysia Airlines bay từ Amsterdam tới Kuala Lumpur đã bị phi đạn bắn rơi trong lúc bay ngang miền đông Ukraine. Hiện chưa rõ ai đã bắn phi đạn địa đối không đó và phi đạn được bắn đi từ lãnh thổ của Ukraine hay lãnh thổ Nga.
Vụ rơi máy bay thứ nhì trong vòng 4 tháng của hãng Malaysia Airlines xảy ra hôm thứ 5, khi chuyến bay MH 17 với 298 người trên máy bay bị rơi ở miền đông Ukraine trong lúc đang bay từ Amsterdam tới Kuala Lumpur.
Thủ tướng Malaysia Najib Razak nói rằng chiếc Boeing 777 đã không đánh đi tín hiệu báo nguy nào.
Phó Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden nói rằng đây không phải là một tai nạn, mà chiếc máy bay bị bắn rơi, bị nổ tung trên trời.
Các giới chức Mỹ cho biết họ có bằng chứng cho thấy máy bay bị phi đạn địa đối không bắn rơi, nhưng hiện chưa rõ ai là thủ phạm và phi đạn được bắn đi từ lãnh thổ của Nga hay của Ukraine.
Cả Nga lẫn Ukraine, hai nước đang xung đột ở miền đông Ukraine, đã đổ lỗi cho nhau.
Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko phát biểu như sau:
"Chúng tôi không gọi đây là một tai nạn hay một thảm họa. Đây là một hành vi khủng bố."
Trong khi đó Tổng thống Nga Vladimir Putin nói rằng Ukraine phải chịu trách nhiệm đối với thảm kịch kinh hoàng này.
Lịch sử cho thấy cả hai nước này đều có khả năng bắn rơi máy bay chở khách. Một phi đạn của Ukraine đã bắn lầm một chiếc máy bay của hãng Siberia Airlines vào năm 2001. Và trong thập niên 1980, Nam Triều Tiên đã cực lực phản đối Moskova sau khi quân đội Liên Sô bắn rơi một chiếc Boeing 747 của nước họ. Và trong vài tuần qua, những phần tử đòi ly khai thân Nga đã bắn rơi một số phi cơ trong không phận Ukraine.
Hiện chưa rõ kẻ bắn phi đạn muốn nhắm bắn một chiếc phi cơ quân sự hay muốn bắn rơi chiếc máy bay chở khách.
Ông John McGraw, một phi công quân sự và là một nhà điều tra về hưu của Cục Quản lý Hàng không Hoa Kỳ, cho đài VOA biết như sau về vụ này.
"Phi đạn ở cấp đó thường được nối với một mạng lưới của các hệ thống ra đa, cho nên họ có thể xác định tương đối rõ ràng là loại máy bay nào mà họ đang nhắm bắn. Điều này cũng còn tùy thuộc trình độ của người điều hành hệ thống phi đạn."
Việc máy bay chở khách bị bắn rơi không phải là hiếm khi xảy ra như nhiều người vẫn nghĩ. Ông Harro Ranter, một chuyên gia của Mạng lưới An toàn Hàng không Hà Lan cho biết như sau.
"Theo các dữ liệu của Mạng lưới An toàn Hàng không Hà Lan, có 23 vụ bắn rơi máy bay dân sự chở khách kể từ thế chiến thứ hai tới nay. Trong những vụ đó, hầu hết những vụ bắn rơi xảy ra trong các cuộc nội chiến và trong lúc giao tranh đang tiếp diễn. Trong số 23 vụ đó có 6 vụ là xảy ra ngoài ý muốn và những vụ còn lại là cố tình bắn rơi."
Tại cuộc họp báo ngày hôm nay ở Kuala Lumpur, Bộ trưởng Giao thông Malaysia Liow Tion Lai nói rằng nếu quả thật chuyến bay MH 17 bị cố tình bắn rơi thì đó là một hoạt động tàn nhẫn vô nhân đạo. Ông cho biết Malaysia hoan nghênh lời kêu gọi tiến hành một cuộc điều tra độc lập. Ông cũng cho biết nước ông đang phái một toàn nhân viên gồm 62 người đến Hà Lan để tiếp tay trong việc giúp đỡ cho các gia đình nạn nhân. Phần lớn hành khách trên máy bay là người Hà Lan và nhiều người muốn tới Australia để dự một hội nghị quốc tế về dịch bệnh AIDS ở Melbourne.
Tổng thư ký Liên hiệp quốc Ban Ki Moon dẫn đầu những lời kêu gọi của các nhà lãnh đạo thế giới đòi tiến hành một cuộc điều tra có tính chất minh bạch về vụ này. Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc sẽ mở phiên họp khẩn trong ngày hôm nay để thảo luận về thảm kịch mà nhiều người cho là phát sinh từ vụ khủng hoảng đòi ly khai ở Ukraine.
