Dân chúng Scotland sẽ bỏ phiếu vào tuần sau trong cuộc trưng cầu dân ý để quyết định về việc có nên tách khỏi Anh Quốc để độc lập hay không. Một số cuộc thăm dò ý kiến mới đây cho thấy sự dẫn đầu của phe phản đối đã sút giảm và mức ủng hộ của hai phe giờ đây ngang ngửa nhau. Thông tín viên VOA Henry Ridgwell tường thuật từ thủ đô Edinburgh của Scotland.
Một bầu không khí ngột ngạt đang bao trùm khu phố cổ Royal Mile của thành phố Edinburgh trong lúc dân chúng Scotland có thể bỏ phiếu để chọn độc lập sau 300 năm thuộc về Vương quốc Anh.
Ông David Torrance, một nhà phân tích chính trị người Scotland, cho biết như sau:
"Ở Scotland lúc nào cũng có một khối người, tuy thuộc phe thiểu số nhưng khá đông, muốn cho Scotland được độc lập. Giờ đây lại có thêm một khối người mà trong hai năm qua đã bắt đầu tin rằng cuộc sống của họ sẽ khá hơn nếu Scotland được độc lập."
Các nhà phân tích cho biết có một mối lo ngại mỗi ngày một nhiều về những sự thiệt hại rộng lớn hơn mà sự độc lập của Scotland sẽ gây ra cho phần còn lại của nước Anh.
Hải cảng lộng gió Aberdeen của Scotland là nơi tràn ngập những tàu bè phục vụ cho các giàn khoan dầu ở Bắc hải. Khoảng 90% trữ lượng dầu khí của Anh nằm trong khu vực có thể trở thành lãnh hải của Scotland.
Công nghiệp dầu khí ở Aberdeen đang bùng phát. Đây là khu vực giàu nhất nước Anh, sau London và vùng tây nam Anh Quốc.
Chính phủ Scotland ước tính còn khoảng 24 tỉ thùng dầu chưa khai thác; chính phủ Anh thì cho rằng con số này là koảng 15 tỉ.
Ông Alex Kemp, giáo sư kinh tế dầu khí của Đại học Aberdeen, cho biết như sau về sự khác biệt này:
"Nếu công nghiệp này cải thiện hiệu suất sản xuất thì sự sút giảm của sản lượng có thể được đảo ngược trong vòng 5 hoặc 6 năm. Và nó có thể gia tăng chút đỉnh. Chính phủ Anh không tin là như vậy."
Scotland hiện đã có một quốc hội riêng. Tuy nhiên, quyền hạn của họ về vấn đề thuế khóa bị hạn chế và London vẫn quyết định về chính sách kinh tế. Ông Kenny Anderson, thuộc một tổ chức ủng hộ độc lập có tên nhóm Kinh doanh cho Scotland, nói rằng Scotland sẽ thịnh vượng nếu được tự do:
"Tôi không chắc là Anh Quốc có đặt quyền lợi đặc thù của chúng tôi làm ưu tiên trong chương trình làm việc của họ hay không. Không hẳn là họ có ác ý, mà vấn đề là có những áp lực khác. Trong khi đó, nếu chúng tôi được độc lập, chúng tôi có thể đặt những quyền lợi đặc thù của mình -- về rượu whisky, dầu lửa, khí đốt, đánh cá, giáo dục vân vân .., vào hàng đầu trong chương trình nghị sự."
Tuy kinh tế là tâm điểm của phong trào độc lập hiện nay, sự kình địch giữa Scotland và Anh Quốc trong lịch sử cũng là một yếu tố quan trọng.
Gia đình của ông Drew McKenzie Smith làm chủ di tích Lindores Abbey bên bờ sông Tay.
Trên những ngọn đồi gần đó, lãnh tụ độc lập Scotland William Wallace đã đánh bại các lực lượng Anh trong trận chiến Blackearnside. Cuộc chiến đấu giành độc lập của ông Wallace đã được thuật lại trong cuốn phim Braveheart nổi tiếng.
Nhưng ông McKenzie Smith nói rằng cần phải nhìn vào thực tế.
"Tôi vô cùng ngưỡng mộ ông Wallace. Nhưng đó là chuyện của năm 1298. Và tôi nghĩ rằng thiên thần của phim Braveheart đã không còn nữa. Những người về phe độc lập có những câu nói rất kêu, có những đề nghị hấp dẫn, nhưng trên thực tế những điều đó không đúng."
Scotland là nơi có rất nhiều di tích lịch sử đổ nát. Nhưng không giống như những thế kỷ trước, lần này chỉ có người dân Scotland định đoạt số phận của đất nước họ.
