Phó Trợ Lý Ngoại Trưởng Mỹ nói về vấn đề nhân quyền Việt Nam

WASHINGTON, D.C. —  Ngày 2 tháng Giêng năm 2013, Tiến sĩ Daniel Baer, Phó Trợ Lý Ngoại Trưởng Hoa Kỳ phụ trách các vấn đề Dân chủ, Nhân quyền và Lao động đã có một buổi gặp gỡ với cộng đồng người Việt và giới truyền thông Việt ngữ tại tư gia Bác sĩ Nguyễn Quốc Quân, Chủ Tịch của tổ chức Quốc Tế Yểm Trợ Cao Trào Nhân Bản và đại diện tổ chức Tập Hợp Vì Nền Dân Chủ do bác sĩ Nguyễn Đan Quế thành lập. Phóng viên Hoài Hương của Ban Việt ngữ VOA có mặt trong cuộc gặp gỡ và được Phó Trợ Lý Ngoại Trưởng Hoa Kỳ Daniel Baer dành cho một cuộc phỏng vấn riêng. Mời quý vị theo dõi.

Trong năm 2012, Việt Nam đã leo thang chiến dịch đàn áp những tiếng nói bất đồng ở trong nước. Nhiều blogger, nhà báo, dân oan, lãnh đạo tôn giáo, các nhà đấu tranh cho dân chủ…đã bị bắt bớ, bỏ tù trong một chiến dịch đàn áp kéo dài cho tới những ngày cuối của năm 2012. Điển hình là trường hợp luật sư Lê Quốc Quân, một trong những nhân vật bất đồng được nhiều người biết tiếng, bị bắt hôm 27 tháng 12 ở Hà Nội, giữa lúc ông đang đưa con đi học.

Một số trường hợp khác cũng thu hút sự chú ý đặc biệt của nhiều người trên thế giới, kể cả của Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama, như trường hợp blogger Điếu Cày, người bị tòa tuyên án tù cùng với 2 blogger khác thuộc Câu Lạc Bộ Nhà Báo Tự Do, là Tạ Phong Tần và anh Ba Saigon. Trả lời câu hỏi về các trường hợp này, Phó Trợ lý Ngoại Trưởng đặc trách Dân chủ, Nhân quyền và Lao Động Daniel Baer nói cần đặt xu hướng tiêu cực đó trong bối cảnh toàn cầu.

Ông Baer nói: “Một trong những điều chúng ta chứng kiến trên khắp thế giới là một số chính quyền ngày càng coi công nghệ mới là một mối đe dọa, do đó đã phản ứng bằng nhiều cách. Họ đặt ra những quy định mới để hạn chế khả năng của dân được hành xử các quyền tự do hoặc tiếp cận thông tin trên mạng; có khi họ áp dụng các biện pháp nhắm vào các cá nhân riêng lẻ để hạn chế những người được coi là chỉ trích chính quyền, hoặc chia sẻ những thông tin mà nhà nước lo ngại không biết sẽ gây phản ứng gì trong công chúng. Đó là những gì chúng ta thấy đã xảy ra trong 6 hay 12 tháng qua ở Việt Nam, và cũng xảy ra ở nhiều nước trên thế giới.”

Một trường hợp đặc biệt gây căng thẳng cho quan hệ Việt-Mỹ trong năm qua là trường hợp Tiến sĩ Nguyễn Quốc Quân, một công dân Mỹ bị bắt ngay khi vừa về tới Việt Nam, và hiện đang chờ ngày ra tòa.

Tiến sĩ Daniel Baer nói: “Người Mỹ du hành khắp nơi trên thế giới, và trong cương vị một nhà ngoại giao, tôi muốn các công dân Mỹ tự hào về những dịch vụ lãnh sự dành cho họ khi đi ra nước ngoài, sứ quán luôn tìm mọi cách để giúp bất cứ ai gặp khó khăn khi họ cần tới sự giúp đỡ của sứ quán. Khi một công dân Mỹ bị bắt hay bị bỏ tù, thủ tục thường lệ là lãnh sự sẽ tìm cách tạo điều kiện để người đó được bênh vực về mặt pháp lý, nhân viên lãnh sự sẽ trao đổi với chính quyền sở tại để bảo đảm công dân Mỹ được đối xử tử tế, tôi mong trường hợp Tiến sĩ Nguyễn Quốc Quân cũng thế, chúng tôi hy vọng ông, trong tư cách là một công dân Mỹ, phải được đối xử công bằng.”

Đại Sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam David Shear năm ngoái đã bị một số nhà lập pháp Mỹ chỉ trích nặng nề vì trường hợp của Tiến sĩ Nguyễn Quốc Quân, Phó Trợ Lý Ngoại Trưởng Daniel Baer nói ông hoàn toàn tin tưởng nơi ông đại sứ.

“Tôi cho rằng ông là một nhà ngoại giao tuyệt vời, chúng ta rất may mắn được Đại sứ Schear làm đại diện ngoại giao ở Việt Nam. Đối với ông, cũng như đối với tôi, nhân quyền là trọng tâm trong quan hệ giữa Hoa Kỳ với Việt Nam.”

Được hỏi về thách thức lớn nhất trong công việc của ông, Phó Trợ lý Ngoại giao đặc trách Dân chủ, Nhân quyền, và Lao động Mỹ nói nhân quyền là một vấn đề dài hạn, đòi hỏi nhiều năm trước khi thấy được những tiến bộ.

Ông Baer nói: “Thách thức lớn nhất trong các cuộc thảo luận với các chính quyền trên khắp thế giới, là khẳng định lập trường kiên định của Hoa Kỳ, như cả Ngoại trưởng Clinton cũng như Tổng Thống Obama đã nói, lý do khiến nhân quyền được đặt tại trọng tâm chính sách đối ngoại Hoa Kỳ, là bởi vì nhân quyền là quyền của mọi con người khi sinh ra, nhân quyền còn là một phần của luật quốc tế, và rõ rệt khi nhân quyền được tôn trọng trên thế giới, thì nhân quyền phục vụ quyền lợi của tất cả, bởi vì các quốc gia tôn trọng nhân quyền là đối tác tốt hơn của Hoa Kỳ, và có tôn trọng nhân quyền thì một quốc gia mới khai thác được hết tiềm năng kinh tế của mình. Chúng tôi tìm cách thuyết phục các nước khác là khi Hoa Kỳ nêu lên vấn đề nhân quyền thì không phải là vì người Mỹ muốn gây khó khăn, hay có ý muốn làm cho nước khác suy yếu, mà ngược lại, là vì muốn làm cho nước ấy mạnh hơn, bởi có như thế thì Hoa Kỳ mới mạnh hơn, nhân quyền không chỉ là một vấn đề đạo đức, mà nhân quyền còn phục vụ quyền lợi chiến lược. Nhân quyền là một chiến lược để thành công. ”

Ông Daniel Baer nói khi ông thảo luận với chính quyền Việt Nam, nơi mà người chủ các trang mạng phải chịu trách nhiệm về nội dung do người sử dụng tải lên, ông nhấn mạnh rằng biện pháp ấy có hệ quả không chỉ về nhân quyền, mà còn có hệ quả thương mại. Và ông đã tìm cách thuyết phục các nước có cao vọng đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế rằng một mạng lưới thông tin toàn cầu tự do là một phần trong công thức đưa tới thành công.

Ông Baer nói quan hệ Việt-Mỹ không chỉ xoay quanh vấn đề nhân quyền mà mối quan hệ song phương sâu rộng và phức tạp hơn nhiều. Hướng tới phía trước, ông nói:

“Bước sang năm 2013, điều mà chúng tôi hy vọng là xu hướng tiêu cực về nhân quyền trong thời gian qua ở Việt Nam sẽ chấm dứt và tình hình này sẽ được đảo ngược, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam rất tự hào – một cách xứng đáng- là nơi có tỷ lệ sử dụng internet rất cao. Tôi mong Việt Nam sẽ đề ra những bước hướng tới một mạng internet thật sự cởi mở và tự do, khả dĩ có thể làm bàn đạp để tiếp tục tăng trưởng kinh tế, là điều mà cả chính phủ lẫn các công dân Việt Nam đều mong muốn.”

Trong buổi gặp gỡ với cộng đồng người Việt tại tư gia Bác sĩ Nguyễn Quốc Quân, Chủ Tịch của Tổ chức Quốc Tế Yểm Trợ Cao Trào Nhân Bản vào đêm hôm qua, Bác sĩ Nguyễn Quốc Quân, trong tư cách đại diện Tổ chức Tập Hợp Vì Nền Dân Chủ, đã trao lại cho Tiến sĩ Daniel Baer một bức thư của Bác sĩ Nguyễn Đan Quế, sáng lập viên của Tập Hợp vì Nền Dân Chủ, và là bào đệ của Bác sĩ Nguyễn Quốc Quân. Bác sĩ Quân cho biết về nội dung của lá thư:

“Trong thư của Bác sĩ Quế có đề cập đến chuyện Tổng Thống Obama cũng có nói rằng thành công về kinh tế mà không đi đôi với dân chủ thì nó cũng chỉ là một hình thức khác của sự nghèo nàn. Và Ngoại trưởng Clinton trong buổi phát biểu tại Hawaii cũng nói rằng chúng tôi đã nói rất rõ cho nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam là muốn trở thành một đối tác chiến lược của Hoa Kỳ trong vùng Đông Nam Á và Thái bình dương thì họ phải cải thiện, tôn trọng vấn đề nhân quyền cho dân chúng Việt Nam. Bác sĩ Quế nói tất cả những lời khuyến cáo đó, nhà cầm quyền cộng sản đã bỏ ngoài tai và tiếp tục đàn áp, là vì họ sợ mất quyền hạn, mất quyền cai trị. Thành ra họ tiếp tục họ đàn áp, tước bỏ các quyền căn bản của dân chúng Việt Nam. Bác sĩ Quế dẫn chứng rằng chủ thuyết cộng sản đã thất bại, đường lối lãnh đạo đó đã thất bại, đưa Việt Nam đến bờ vực thẳm. Điều mà Bác sĩ Quế nhấn mạnh là tất cả những sự khó khăn, những bế tắc hiện nay, nguồn gốc là do Đảng Cộng Sản, thành ra vấn đề là phải thay đổi, Đảng Cộng Sản phải từ bỏ Điều 4 Hiến Pháp, độc quyền lãnh đạo đất nước.”