Trong lúc khép lại chuyến công du cuối cùng tới châu Á, Tổng thống Barack Obama chia sẻ những suy nghĩ về những mối liên hệ lâu nay của ông với khu vực mà ông đã biến thành một trọng tâm trong chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ.
Trong buổi họp báo cuối cùng trước khi rời Lào, ông Obama nói ông tự hào là Tổng thống Mỹ đầu tiên gặp gỡ tất cả lãnh đạo của 10 nước Đông Nam Á. Ông hy vọng sau khi rời Toà Bạch Ốc vào tháng giêng tới đây, người kế nhiệm sẽ tiếp tục xem khu vực này là một ưu tiên.
‘Tôi hy vọng và kỳ vọng rằng người kế nhiệm mình sẽ duy trì sự giao tiếp này vì có rất nhiều chuyện đang diễn ra tại khu vực. Ở đây có những nước đang vươn mình trỗi dậy, có dân số trẻ và năng động nhất nhì thế giới. Đây là nơi cần có hành động về lĩnh vực thương mại, và đây cũng là nơi tạo ra công ăn việc làm cho người Mỹ vì Hoa Kỳ có thể bán hàng sang thị trường này.’
Chuyến công du châu Á cuối cùng của ông Obama kết thúc với một tín hiệu tích cực sau đoạn khởi hành không mấy suôn sẻ.
Khi tới Trung Quốc, Tổng thống Obama phải bước xuống máy bay từ một cầu thang ngắn bên hông chiếc Air Force One vì nước chủ nhà không cung cấp cầu thang kim loại theo thông lệ. Trong lúc ông Obama thăm Trung Quốc thì Bắc Triều Tiên thử nghiệm một phi đạn hạt nhân, như thể muốn làm nổi bật một trong những thất bại lớn của Hoa Kỳ và của thế giới trong nỗ lực chống phổ biến hạt nhân quốc tế. Kế đó là lời xúc phạm quá đáng của Tổng thống Philippines đối với ông Obama, khiến ông phải hủy bỏ cuộc họp tay đôi với lãnh đạo Philippines. Hai bên có trao đổi ngắn bên lề thượng đỉnh, sau khi ông Rodrigo Duterte và Ngoại trưởng Philippines tỏ ra ân hận.
Những khoảnh khắc căng thẳng và khó xử ấy làm khơi dậy những lời chỉ trích đối với ông Obama, trong đó có cả ứng viên Tổng thống đảng Cộng hòa, Donald Trump. Ông Trump nói rằng các lãnh đạo nước ngoài đã chứng tỏ thái độ thiếu tôn trọng đối với Tổng thống Obama ‘sắp về vườn’, người chỉ còn tại vị 5 tháng nữa.
Chuyên gia châu Á và là thành viên cao cấp của Viện Brookings, Jonathan Pollack, nói với đài VOA rằng nội dung cuộc họp trực diện giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình với Tổng thống Obama quan trọng hơn nhiều so với sự cố về cầu thang máy bay vốn đã bị truyền thông phóng đại.
Về scandal của Tổng thống Philippines, ông Pollack nói các quan chức Bộ Ngoại giao Philippines đã đưa ra lời tạ lỗi chân thành về phát biểu thô tục từ Tổng thống Duterte bởi lẽ họ không muốn phá hoại mối quan hệ với Mỹ. Ông Pollack cũng ca ngợi cách xử lý của Tổng thống Obama.
