Ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex Tillerson dự tính sẽ bỏ qua hội nghị quy tụ các ngoại trưởng của liên minh NATO vào tháng tới và ở trong nước để chuẩn bị cho chuyến thăm của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và chuyến đi Nga vào cuối tháng 4, các giới chức Mỹ hôm thứ Hai tiết lộ với Reuters về lịch trình hoạt động mà các đồng minh Mỹ có thể xem là ưu tiên cho Moscow hơn họ.
Theo tiết lộ của các cựu và các giới chức đương nhiệm Mỹ, ông Tillerson dự định bỏ qua hội nghị đầu tiên của ông với 28 đồng minh NATO trong ngày 5/4 tới ngày 6/4 tại Brussels để có thể tham dự cuộc thảo luận giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào ngày 6 và 7/4 tại khu nghỉ mát Mar-a-Lago của ông Trump ở bang Florida.
Reuters dẫn lời hai cựu giới chức Mỹ nhận định việc Ngoại trưởng Tillerson bỏ họp với NATO, đi thăm Moscow có nguy cơ củng cố nhận thức cho rằng ông Trump đặt mối quan hệ của Mỹ với các cường quốc lên ưu tiên hàng đầu, trong khi xem nhẹ các quốc gia nhỏ hơn vốn phụ thuộc vào Washington về mặt an ninh.
Ông Trump thường xuyên ca ngợi Tổng thống Nga Vladimir Putin, trong khi Ngoại trưởng Tillerson từng làm việc với chính phủ Nga trong nhiều năm trong cương vị Tổng Giám đốc điều hành tập đoàn dầu khí Exxon Mobil. Ông từng đặt câu hỏi liệu có khôn ngoan hay không khi trừng phạt Nga, điều mà ông nói có thể gây hại cho các doanh nghiệp Mỹ.
Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết vào ngày thứ Tư, ông Tillerson sẽ gặp các ngoại trưởng từ 26 trong số 27 quốc gia khác thuộc NATO (tất cả ngoại trừ Croatia) trong một cuộc họp của liên minh đang tìm cách đánh bại nhóm chiến binh Nhà nước Hồi giáo.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã đến Washington hôm thứ Hai để bắt đầu chuyến thăm ba ngày, bao gồm các cuộc hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ James Mattis và các cuộc họp để bàn về chiến lược chống Nhà nước Hồi giáo.
Dân biểu Eliot Engel, một đảng viên Dân chủ cấp cao thuộc Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Hoa Kỳ, nói ông Tillerson đã sai lầm khi quyết định bỏ qua các cuộc hội đàm ở Brussels.
Trong một tuyên bố, ông Engel viết chính phủ của Tổng thống Trump đang phạm một sai lầm nghiêm trọng sẽ làm lung lay niềm tin vào nước Mỹ của liên minh quan trọng nhất của Hoa Kỳ, và càng làm tăng quan ngại rằng chính phủ này chỉ muốn xích lại gần nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin.
Một cựu quan chức Mỹ giấu tên cũng đồng tình với quan điểm trên. Ông nói:
“Nguồn tin này cho thấy, một cách nào đó, chính quyền Trump đang ‘tán tỉnh’ Nga”.
Ông nói thêm: “Bạn không muốn bắt đầu giao dịch với những kẻ độc tài lớn trên thế giới. Bạn muốn bắt đầu với những nền dân chủ vĩ đại, và NATO hiện nay là một công cụ an ninh cho nhóm các nước dân chủ xuyên Đại Tây Dương”.
Bất kỳ chuyến đi thăm Nga nào của bất kỳ giới chức chính quyền cấp cao của ông Trump có thể sẽ bị kiểm tra kỹ lưỡng sau khi Giám đốc FBI hôm thứ Hai công khai xác nhận cơ quan ông đang điều tra về bất kỳ mối liên hệ nào giữa chính phủ Nga và chiến dịch tranh cử của Tổng thống Trump hồi năm 2016.
Ông Trump từng bày tỏ quan ngại về các đồng minh NATO, nói rằng liên minh an ninh phương Tây này đã “lỗi thời”. Ông còn ép các thành viên khác phải cam kết dành ít nhất 2% tổng sản phẩm quốc nội để đóng góp cho công tác phòng thủ của NATO.
